Czasami słyszę jak rodzice mówią "dziecko źle się uczy, bo nie ma motywacji do nauki", "on nie radzi sobie w nauce , bo ma słabą motywację". Jak to jest, że jedne dzieci uczą się chętnie, a inne trzeba zaganiać do nauki? Jak wiadomo, motywacja do nauki odgrywa niezwykle ważną rolę w zdobywaniu wiedzy i w karierze szkolnej ucznia . Dziecko, które ma motywację do nauki, uczy się chętnie, pragnie podnieść swoje umiejętności, dąży do osiągania sukcesów szkolnych. Uczeń, który nie ma motywacji do nauki nie chce się uczyć, nie lubi odrabiać lekcji, unika wysiłku intelektualnego, nie zależy mu na ocenach. Z brakiem motywacji powszechnie łączone jest lenistwo.
Dlaczego jedno dziecko motywację posiada, a inne nie? Psychologia mówi, że motywacja jest w dużej mierze nabywana w trakcie rozwoju człowieka. Co to oznacza dla rodziców? Mianowicie to, że w znacznej części motywacja jest wyuczalna, że podlega wychowaniu. Motywacja może być hamowana, pomniejszana, osłabiana. Zastanówmy się, co może ograniczać motywację dzieci do nauki i jak ją podnosić?
1. Motywację osłabia brak niezbędnej energii potrzebnej do nauki. Dzieje się tak wówczas, kiedy dziecko nie otrzymuje odpowiedniej stymulacji do nauki, kiedy nie jest właściwie pobudzane do pracy szkolnej (np. motywację obniża słabe zainteresowanie rodziców nauką dziecka). Energia do nauki może być wygaszana przez brak wiary w dziecko, zwątpienie i rezygnacja - "z ciebie nic nie będzie". Motywację bardzo często obniża zła atmosfera w domu, słaby kontakt z dzieckiem, kłótnie w rodzinie itp.
2. Słabe uświadomienie dziecka co do celu nauki szkolnej. Jeżeli szkoła traktowana jest jako zło konieczne, trudno budzić motywację do nauki. Motywację do nauki mogą także blokować zbyt wygórowane cele przerastające możliwości dziecka.
3. Brak usystematyzowanych działań. Jeśli dziecko nie posiada odpowiednich warunków do nauki, nie ma zorganizowanego kącika do nauki, spokoju, będzie to mieć negatywny wpływ na motywację do nauki. Dla wzmocnienia motywacji ważne jest określenie harmonogramu dnia.
4. Brak konsekwencji i wytrwałości. Zapracowani i przemęczeni rodzice nie są w stanie dopilnować dzieci w nauce. Motywowanie do nauki to codzienny, trudny obowiązek rodziców. Nie wystarczy zdawkowe pytanie: "lekcje odrobione?", aby wykazać się rodzicielskim zainteresowaniem nauką dziecka . Nawet wówczas, gdy dziecko nie ma nic zadane do domu, dobrze jest przeznaczyć choć kilkanaście minut na zrobienie z dzieckiem jakiejś powtórki lub ćwiczenie z pisania.
Motywację do nauki szkolnej mogą również ograniczać różne czynniki wewnętrzne np. wada wzroku, słuchu, problemy emocjonalne (nerwica szkolna).
Jak widać, motywowanie do nauki jest ważnym zadaniem dla rodziców. Chęć do nauki w dużym stopniu zależy właśnie od wysiłków rodziców. Gdy będziemy odpowiednio pielęgnować jego motywację, prędzej lub później przestanie się uczyć dla "mamy i taty" i zacznie to robić dla siebie.

Bibliografia :
Filipczuk H. Rodzice i dzieci w młodszym wieku szkolnym Warszawa, 1985
Faber A., Mazlish E. Jak mówić, żeby dzieci się uczyły, Poznań 1996