Kapituła (od łacińskiego capitulum - główka) jest to kolegium księży kanoników skupionych przy katedrze lub kolegiacie. Stanowią oni jak gdyby przyboczną radę biskupa ordynariusza i po
śmierci biskupa kierują diecezją za pośrednictwem wikariusza kapitulnego. Zadaniem członków kapituły jest również sprawowanie bardziej uroczystych czynności liturgicznych w kościele
katedralnym lub kolegiackim. Biskup diecezjalny może zlecić kapitule również inne, specjalne zadania.
Każda kapituła posiada swoje statuty lub, w przypadku dopiero co powołanych kapituł, wytyczne przedstatutowe, sporządzone zgodnym z prawem aktem kapitulnym i zatwierdzone
przez biskupa diecezjalnego. Statuty określają strukturę kapituły, liczbę jej członków i precyzują czynności, jakie powinni oni wykonywać. Jeden z księży kanoników kapitulnych sprawuje
funkcję przewodniczącego kapituły - nazywanego często prepozytem. Są również i inne ważne funkcje. Np. kanonik penitencjarz ma z racji urzędu władzę rozgrzeszania zarezerwowaną
ordynariuszowi.
W diecezji warszawsko-praskiej są 2 kapituły: katedralna przy katedrze św. Floriana i kolegiacka przy kolegiacie św. Jana Chrzciciela w Radzyminie. Obie powołał biskup ordynariusz
Kazimierz Romaniuk. Natomiast w archidiecezji warszawskiej są 3 kapituły: katedralna przy katedrze św. Jana Chrzciciela, Opatrzności Bożej przy kolegiacie św. Anny w Wilanowie i kampinosko-bielańska
przy kolegiacie Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Lasku Bielańskim. Ostatnie dwie powołał do istnienia arcybiskup warszawski kard. Józef Glemp.
Członkowie większości kapituł noszą tytuł kanoników lub prałatów. Posiadają także uroczysty, określony przez statuty strój. Kapituła ma także swoje dystynktorium, czyli coś w rodzaju herbu.
Od słowa kapituła pochodzi nazwa miejsca jej zebrań, czyli kapitularz.
Niekiedy potocznie nazywa się wszystkich członków kapituł prałatami. Formalnie nie jest to poprawne. Określenie prałat (od łacińskiego praelatus - przełożony) oznacza bowiem wyższego dostojnika
kościelnego w randze biskupa lub opata. W warszawskich kapitułach katedralnych i kolegiackich prałatami są biskupi pomocniczy, wikariusze biskupi i jeden lub
dwóch najbardziej zasłużonych księży. Większość członków kapituł to kanonicy gremialni, czyli rzeczywiści albo tylko honorowi.
Niektórzy kapłani nie należą do kapituł, a posiadają jedynie przywilej noszenia rokiety i mantoletu.
Rokieta jest to rodzaj komży o wąskich rękawach, podbita kolorową tkaniną (najczęściej fioletową). Z kolei mantolet - w tym wypadku czarny - to krótka
peleryna zakładana na rokietę. W obydwu warszawskich diecezjach kapłanów obdarowanych przywilejem rokiety i mantoletu tytułuje się kanonikami, choć nie należą do żadnej kapituły.
Przywilej noszenia rokiety i mantoletu nie jest bowiem związany z przynależnością do kapituły. Co więcej, gdyby jakiś ksiądz obdarzony tym przywilejem wszedł do kapituły, traci przywilej
rokiety i mantoletu. Zyskuje bowiem nowy, specjalny przywilej noszenia stroju kapituły.
Pomóż w rozwoju naszego portalu