Salezjanin, ks. Marek Rybiński

- W poczet polskich misjonarzy męczenników zalicza się także salezjanin ks. Marek Ryński, zamordowany 18 lutego 2011 r. w szkole w Manouba w Tunezji, w której uczył - wymienia kolejnego męczennika, Sekretarz Komisji Episkopatu Polski ds. Misji.

Napastnik 15 dni wcześniej wysłał list z pogróżkami i żądaniem pieniędzy. Ks. Marek zginął przez podcięcie gardła. Nieobecność ks. Marka na wieczornej modlitwie i porannej Mszy miała zaniepokoić dyrektora wspólnoty w Manuba. Ciało znaleziono w szkole. Misjonarz zamordowany został przez pracującego tam stolarza. Mężczyzna przyznał się do winy i został skazany na dożywocie.

W chwili śmierci ks. Marek miał 33 lata. Jego ciało sprowadzono do Polski i złożono w grobowcu wspólnoty salezjańskiej na Cmentarzu Bródnowskim w Warszawie.

Wolontariuszka Helena Kmieć

Współczesną świecką misjonarką i wolontariuszką, która zginęła, jest Helena Kmieć. W styczniu w 2017 r. rozpoczęła misje w Cochabambie w środkowej Boliwii na placówce sióstr służebniczek dębickich. - Zginęła od ciosów nożem 24 stycznia 2017 r. podczas napadu na ochronkę dla dzieci - przypomina o. Szymczycha. Miała zaledwie 25 lat. Boliwijski sąd skazał jej zabójcę na karę 30 lat pozbawienia wolności.

W tym roku minęło 7 lat od jej śmierci. Jej proces beatyfikacyjny jest w trakcie przygotowania w archidiecezji krakowskiej.

Testament polskich misjonarzy męczenników

Wyżej wymienieni polscy misjonarze męczennicy pozostawili po sobie świadectwo. - To jest domeną polskich misjonarzy, że oni zostają do końca. W każdym momencie mają prawo opuszczenia miejsc niebezpiecznych takich jak Burkina Faso, czy Nigeria. Jeżeli ktoś decyduje się na pracę misyjną, powinien bardzo realnie przygotowany, że posługując na misjach być porwanym, a nawet zginąć. Gotowość wyjazdu na misje, wiąże się z gotowością oddania życia dla Chrystusa. Oni byli gotowi! - podkreśla ks. dr Maciej Będziński. - Te osoby pokazują, że Ewangelia jest ciągle żywa, autentyczna i ponadczasowa. Męczeństwo nie jest czymś, co przeminęło kilkaset lat temu. Musimy ciągle przypominać, że wiekiem prześladowań nie był pierwszy wiek chrześcijaństwa, ale przełom XIX, XX i XXI w. To są lata największych prześladowań w Kościele. Każde męczeństwo jest dla nas żyjących pewną lekcją do odrobienia - dodaje dyrektor krajowy Papieskich Dzieł Misyjnych w Polsce.

Potrzebę pamięci o męczennikach podkreśla, dyrektor Dzieła Pomocy „Ad Gentes”, ks. Zbigniew Sobolewski. - Kult męczenników zawsze budował Kościół. Krew męczenników zawsze była i jest posiewem nowych chrześcijan. Ich świadectwo oddania życia dla Chrystusa jest niekwestionowane. To mocny znak! - podkreśla dyrektor Dzieła Pomocy „Ad Gentes”. - W dzisiejszych czasach, gdy spotykamy się ze zjawiskiem tzw. cichej apostazji, lub wrogości czy nienawiści wobec Kościoła, nasi misjonarze męczennicy przekazują nam testament wierności Chrystusowi - zaznacza.

Ks. Cisło podkreśla, że „polscy misjonarze są ambasadorami polskości”. - Niesienie Ewangelii, jest niesieniem pokoju - dodaje o. Szymczycha.

Dlaczego giną misjonarze?

Główną przyczyną morderstw popełnianych na misjonarzach jest niechęć do głoszonej przez nich wiary w Jezusa Chrystusa. - Mamy XXI wiek i wciąż giną misjonarze. Wydaje mi się, że jeszcze będą ginąć zarówno w tym wieku, jak i w następnym, jeśli będzie istniał, ponieważ szatan podnosi głowę i za wszelką cenę próbuje zwalczać Kościół i przeciwstawiać się tym, którzy głoszą Ewangelię. Mamy do czynienia z nieustannym zmaganiem się dobra ze złem. Wrogowie Kościoła są bardzo aktywni i będą coraz bardziej - ostrzega dyrektor Dzieła Pomocy „Ad Gentes”, Ks. Zbigniew Sobolewski.

Męczeństwo misjonarzy jest potwierdzeniem głoszonego słowa i wierności Bogu, oraz powierzonym im ludziom. - Aktualność męczeństwa jest czymś, co potwierdza autentyczność Kościoła. Bardzo często męczeństwo na misjach bierze się stąd, że misjonarze są tak radykalni, że pomimo konfliktów zbrojnych, pozostają do końca ze swoimi wspólnotami - zauważa dyrektor krajowy Papieskich Dzieł Misyjnych w Polsce, ks. dr Maciej Będziński.

O. Kazimierz Szymczycha SVD zwraca uwagę, że posługujący misjonarze często są w ogniu niebezpiecznych wydarzeń i na celowniku. - Każdy misjonarz wyjeżdżając, musi mieć w świadomości, że miejsce, gdzie jedzie, nie jest miejscem do końca bezpiecznym. Jedzie do innej kultury, innych narodów, ludów, języków i to jest wkomponowane w powołanie misyjne. Misjonarz jest przygotowany na to. Krzyż misyjny, który otrzymuje, jest pewnym drogowskazem. Idzie z nim w świadomości, że jest w stanie oddać wszystko za Jezusa, nawet życie - tłumaczy o. Szymczycha. - Świat, bez względu na kontynenty, staje się niespokojny. Misjonarze chcą być ze swoimi owieczkami, jak prawdziwi pasterze - dodaje.

Misjonarze często stają się ofiarami napadów rabunkowych. Jako jedną z przyczyn wielu zagrożeń w Afryce wymienia się chęć zdobyczy zasobów naturalnych. - Tam są rebelie, które wykradają bogactwa. Czasem dzieje się to w terenie posługi jakiegoś misjonarza, który niechcący jest świadkiem takiego procederu. Wówczas, aby zakryć ślady, takie mafie mogą zrobić mu krzywdę - o kontynencie afrykańskim mówi o. Kazimierz Szymczycha, który posługiwał przez 25 lat na misjach w Demokratycznej Republice Konga. - Wśród tych bogactw są koltan, wykorzystywany w produkcji elektroniki, uran, złoto, czy diamenty - dodaje.

Posługujący na misjach opowiadają się po stronie pokoju, nienaruszalności praw człowieka, godności osoby ludzkiej, dlatego narażają się na śmierć ze strony grup przestępczych, handlarzy narkotyków, broni, czy handlarzy ludźmi.

Dyrektor Dzieła Pomocy „Ad Gentes” wskazuje na nowy kierunek prześladowań, dotyczący krajów europejskich. - Dawniej prześladowcami Kościoła byli wyznawcy innych religii, np. poganie. Potem wiek XIX przyniósł nam prześladowania ze strony wielkich ideologii faszyzmu i komunizmu, a dzisiaj w Europie musimy być przygotowani do dania świadectwa Chrystusowi poprzez męczeństwo ze strony wojującego ateizmu - mówi.

Zagrożone tereny misyjne

Według Raportu Papieskiego Stowarzyszenia Pomoc Kościołowi w Potrzebie pt. „Wolność religijna na świecie” kontynentem najbardziej naznaczonym przemocą wobec chrześcijan jest Afryka.

- W 13 krajach odnotowujemy ekstremalne formy prześladowań, w 8 dochodzi do dyskryminacji, co łącznie daje 21 państw na 54, gdzie chrześcijanie muszą brać pod uwagę ogromne niebezpieczeństwo. Wśród krajów najbardziej zagrożonych są Nigeria, Czad, Demokratyczna Republika Konga, Burkina Faso czy Kamerun, a przecież pracują tam polscy misjonarze, przykładowo w Kamerunie to ponad 100 osób, a w DRK blisko 30. Regularnie docierają do nas informacje o zbrodniach, jakich dokonują w Afryce terroryści z Boko Haram - informuje ks. Cisło. - Ekstremizm islamski jest jedną z głównych przyczyn destabilizacji całych państw i regionów. Radykalizację obserwujemy też na kontynencie azjatyckim - dodaje.

- Docierają do nas rozmaite sygnały z różnych krajów, że jest niespokojnie w tych miejscach - potwierdza ks. Sobolewski. - Do tej pory najczęściej w napadach rabunkowych, zabójstwach z powodu nienawiści do Ewangelii prym wiódł kontynent amerykański, w tym roku jest to Afryka - podkreśla ks. Będziński.

Zgodnie z analizą opublikowaną przez Międzynarodowy Instytut Studiów Strategicznych, na świecie toczą się obecnie 183 konflikty zbrojne. - W wielu miejscach chrześcijanie, gdzie są w mniejszości, wciąż są prześladowani, np. w Indiach, Indonezji, Sri Lance, czy Pakistanie. Są też miejsca, gdzie posiadanie Pisma Świętego, czy głoszenie Ewangelii wiąże się z więzieniem, prześladowaniem, lub karą finansową. Takie sytuacje pojawiają się w Chinach kontynentalnych, czy w krajach arabskich. Są także miejsca związane z Ameryką Południową, gdzie bardzo mocno przenikają się problemy natury politycznej i społecznej, choćby Nikaragua, Wenezuela, czy Meksyk - wyjaśnia dyrektor krajowy Papieskich Dzieł Misyjnych w Polsce.

Pomoc Misjonarzom

Misjonarze otrzymują pomoc, m.in. dzięki Dziełom Pomocy „Ad Gentes”, Papieskim Dziełom Misyjnym w Polsce, czy organizacji Pomoc Kościołowi w Potrzebie. - Misjonarze proszą po pierwsze o modlitwę, po drugie, aby nie zapominać o nich, po trzecie o wsparcie materialne - zaznacza ks. Będziński.

Kolejne plany pomocowe przedstawia dyrektor Dzieła Pomocy „Ad Gentes”. - Planujemy prosić naszych darczyńców o pomoc przy zakupie mleka w proszku dla niemowląt i małych dzieci w Burundi w Afryce Wschodniej, gdzie kobiety nie mają wystarczającej ilości pokarmu. W związku z tym niemowlęta są niedożywione, lub giną z głodu. Są sytuacje, że rodzą się bliźnięta i jedno z tych dzieci skazane jest na śmierć głodową, ponieważ matka nie ma wystarczającą ilość mleka, aby wykarmić dwoje noworodków. Kilogram mleka w proszku, który można sprowadzić, kosztuje tylko 35 złotych, a ratuje życie dzieci i chroni je przed skutkami choroby głodowej. To wymiar konkretnej miłości bliźniego - wskazuje ks. Zbigniew Sobolewski.

Ideę Papieskich Dzieł Misyjnych w Polsce, przedstawił ich dyrektor krajowy. - Jesteśmy dedykowani nie tylko dla polskich misjonarzy, ale całego Kościoła. Głównym powołaniem Papieskich Dzieł Misyjnych jest modlitwa, wsparcie, informacja o sytuacji misjonarzy. Są męczennicy, którzy przelewają krew, to tzw. krwawe męczeństwo, ale też jest białe męczeństwo, czyli oddawanie swojego życia w codzienności. Papieskie Dzieła Misyjne powołane są też do tego, aby wspierać materialnie te miejsca, które naznaczone są prześladowaniami. Docieramy z pomocą do tych miejsc, do których inna pomoc nie dotrze - mówi ks. dr Maciej Będziński.

Z kolei ks. Waldemar Cisło podkreślił rolę PKWP. - Pomoc Kościołowi w Potrzebie dociera wszędzie tam, gdzie chrześcijanie są prześladowani, dyskryminowani, mierzą się z ubóstwem i wykluczeniem - mówi. - W marcu odnotowaliśmy 13. rocznicę wojny w Syrii, gdzie dramat mieszkańców pogłębiło jeszcze bardziej ubiegłoroczne trzęsienie ziemi. Z naszej inicjatywy zawieźliśmy potrzebującym żywność i ubrania. Transporty wypełnione po brzegi dotarły do Aleppo. Cały czas myślimy o tych wszystkich miejscach, gdzie toczy się wojna. O Ukrainie, o Ziemi Świętej, gdzie wielu chrześcijan na skutek wstrzymania pozwoleń na pracę w Izraelu zostało bez pracy i środków do życia - wymienia przewodniczący polskiej sekcji Pomocy Kościołowi w Potrzebie. - Wciąż pamiętamy o Libanie, gdzie z naszej inicjatywy dotarła polska mąka, na miejscu wykorzystana do wypiekania chleba. To łącznie 800 ton. Po Dniu Solidarności z Kościołem Prześladowanym środki z Polski pozwoliły sfinansować naukę dzieciom, bo wiemy, że jeśli wypadną one z systemu kształcenia, już mogą do niego nie wrócić - zauważa ks. Cisło.

Jak wygląda sytuacja polskich misjonarzy?

Na całym świecie pracuje blisko 1700 misjonarzy z Polski, czyli o 53 mniej niż przed rokiem. Najwięcej posługuje w Afryce, blisko 700. Liczby te uwzględniają księży diecezjalnych, siostry zakonne, zakonników i misjonarzy świeckich. - Ich rola nie ogranicza się do dbania o kościoły, ale jest znacznie szersza, bo tam, gdzie jest misjonarz, pojawia się przestrzeń, by wybudować studnię, zadbać o wyżywienie rodzin i wykształcenie dzieci - zauważa przewodniczący polskiej sekcji Pomocy Kościołowi w Potrzebie, ks. prof. Waldemar Cisło.

- W Ameryce Łacińskiej posługuje ponad 650 misjonarzy z Polski, z czego najwięcej w Brazylii. W Azji jest ich ponad 280, z czego najwięcej w Kazachstanie, ale polskie akcenty misyjne są też stawiane na Bliskim Wschodzie. W Betlejem są przecież siostry elżbietanki, które prowadzą Dom Pokoju, gdzie schronienie znajdują potrzebujące dzieci, sieroty - dodaje ks. Cisło.

Polscy misjonarze posługują w 99 krajach na 5 kontynentach. Do przyszłej pracy na misjach, w Centrum Formacji Misyjnej w Warszawie przygotowuje się 15 osób.

Dzień Modlitwy i Postu za Misjonarzy Męczenników jest obchodzony w rocznicę męczeńskiej śmierci arcybiskupa Oskara Arnulfo Romero. Tego dnia w 1980 roku podczas sprawowania Eucharystii w kaplicy szpitala w San Salvador został zastrzelony. Znany był jako obrońca praw człowieka. Głośno potępiał akty przemocy podczas trwającej w Salvadorze wojny domowej. W 2018 abp Romero został kanonizowany. W dzień rocznicy jego śmierci wspominamy wszystkich zamordowanych misjonarzy, który ponieśli śmierć z powodu wyznawanej wiary w Jezusa Chrystusa.

Maria Osińska