KS. INF. IRENEUSZ SKUBIŚ: - Polska szkoła w Czarnym Borze na Litwie, której jest Pan dyrektorem, nosi imię św. Urszuli Ledóchowskiej. Jakie były początki szkoły i skąd jej tytuł?

MIECZYSŁAW JASIULEWICZ: - historia szkoły sięga początków ubiegłego stulecia. Placówka została założona w 1919 r. jako szkoła powszechna. Dokumentów archiwalnych nie odnaleziono, ale wzmianka o szkole jest zawarta w wydawnictwie Zgromadzenia Sióstr Urszulanek SJK pt. „Urszulanki Szare na Wileńszczyźnie lata 1927-1946”, w serii: „Ocalić od zapomnienia”. Zachowało się też świadectwo roczne byłej uczennicy tej szkoły, wydane w roku szkolnym 1921/1922. Nie ma już, niestety, budynku, w którym mieściła się szkoła na początku swego istnienia.
Dlaczego nasza szkoła nosi imię św. Urszuli Ledóchowskiej? Bo Matka Urszula opiekowała się tą szkołą w latach międzywojennych. Do Czarnego Boru przybyła ona w lipcu 1924 r., zaproszona przez ks. prał. Karola Lubiańca, wielkiego filantropa i działacza społecznego, by objęła w zarząd dom dla najbiedniejszych dzieci, istniejący w tym czasie w Czarnym Borze. Starania i wysiłki księdza w celu zdobycia potrzebnych funduszy na utrzymanie i wychowanie dzieci nie przynosiły owoców i stan domu stale się pogarszał. Po latach - w 1927 r. Matka Urszula przejęła opiekę również nad szkołą. Nauczycielkami i wychowawczyniami w tej szkole były siostry urszulanki.
Kiedy powstał problem nadania szkole imienia, cała społeczność szkolna oraz władze zdecydowały, że szkoła średnia w Czarnym Borze winna nosić imię Urszuli Ledóchowskiej. Tak jest od 30 października 2002 r.

- Czy podtrzymujecie jakieś tradycje związane ze świętą Założycielką szkoły? Czy szkoła o niej pamięta?

- Jak najbardziej. Mamy opracowany szkolny program wychowawczy oparty na zasadach wychowawczych patronki naszej szkoły. Rozpoczynamy dzień modlitwą do św. Urszuli, a ślubowanie I klasy odbywa się przed jej obliczem. Dzień naszej patronki - jej urodziny 17 kwietnia - czcimy poprzez pracę fizyczną: sprzątanie pomieszczeń i terenu szkoły, też według jej zasad wychowawczych. Mamy założoną izbę jej pamięci, gdzie gromadzimy rozmaite materiały i eksponaty dotyczące patronki i działalności szkoły. Szkoła ma też hymn, którego słowa nawołują do naśladowania Matki Urszuli i wzorowania się na niej; jest on wykonywany na rozpoczęcie i zakończenie roku szkolnego oraz podczas innych uroczystych okazji. Szkoła wprowadziła ponadto szare mundurki, ma emblemat, opiekuje się grobami zmarłych sióstr na cmentarzu urszulańskim w Czarnym Borze - przed pięciu laty ustawiliśmy płytę poświęconą pamięci pochowanych tam sióstr urszulanek. Dla uczniów organizowane są wycieczki do Polski śladami patronki szkoły.

- Ile młodzieży polskiej uczęszcza do Waszej szkoły? Czy jest to młodzież miejscowa, czy dojeżdżająca?

- Naukę w szkole pobiera w tej chwili 170 uczniów, pracuje 35 nauczycieli, pedagog socjalny i specjalny, logopeda, ponad 20 osób personelu pomocniczego i technicznego. Szkoła ma też filię nauczania początkowego (kl. I - IV) w Wołczunach. Działają również dwie grupy przygotowawcze, do których uczęszcza 25 dzieci w wieku od 3 do 6 lat. W sumie to ponad 200 dzieci z polskich rodzin, i nie tylko, z Czarnego Boru i okolicznych wsi, oddalonych nieraz od Czarnego Boru 10 i 20 km.

- Czy w szkole są promowane polskie tradycje?

- Szkoła propaguje rzymskokatolicki kierunek wychowania młodzieży i pielęgnuje wiele pięknych tradycji. Początek i zakończenie roku szkolnego zawsze poprzedza Msza św., jest uroczyste pasowanie na ucznia, obchodzimy Święto Niepodległości Polski, jest św. Mikołaj, odprawiane są Msze św. roratnie w czasie Adwentu, są też przedstawienia jasełkowe, łamanie się opłatkiem, Dzień Babci i Dzień Dziadka, studniówka, są rekolekcje wielkopostne i adwentowe, Dzień Matki, Święto Rodziny - to tylko niektóre wydarzenia szkolne. Organizujemy wycieczki do miejsc pamięci narodowej: do Wilna na cmentarz Na Rossie, do Ponar. Bierzemy udział w przemarszu z okazji Dnia Polonii, w pieszych pielgrzymkach itp.

- Czy udaje się Wam utrzymywać dobre kontakty z Polską i kto w tym pomaga?

- Mamy wielu przyjaciół w Polsce, z którymi utrzymujemy kontakty, co jest naszą wielką radością. Przyjacielskie kontakty mamy ze Zgromadzeniem Sióstr Urszulanek SJK w Łodzi, w Pniewach i w Warszawie. Współpracujemy ze Stowarzyszeniem Wspólnota Polska (Oddział w Łodzi), które razem z siostrami organizuje wypoczynek dla naszych uczniów. Spółdzielnia Mieszkaniowa im. Władysława Jagiełły w Łodzi i Teatr Zwierciadło z Łodzi corocznie zapraszają grupę naszych uczniów i opiekunów do udziału w Międzynarodowym Festiwalu „Jagiellońskie Teatralia” w Łodzi. Nasza przyjaciółka z Legionowa wspiera bibliotekę wartościowymi książkami, literaturą dydaktyczną i piękną. Szkoła współpracuje z placówkami oświatowymi w Pniewach, w Jabłonce Orawskiej, w polskim Czarnym Borze k. Wałbrzycha.

- Czy szkoła ma warunki do dobrego funkcjonowania?

- Szkoła ma kadrę nauczycielską, ma dzieci - co jest najważniejsze - ma pomieszczenia lekcyjne i bibliotekę, w miarę wyposażone pod względem technicznym i dydaktycznym. Ma dużą zieloną przestrzeń dookoła szkoły, co zapewnia uczniom kontakt z przyrodą. Ale budynek szkolny pilnie potrzebuje już renowacji - wymiany podłogi, instalacji elektrycznej, systemu grzewczego. Potrzebne są sala gimnastyczna i stołówka. Projekt techniczny tej dobudówki jest wykonany, ale na jego realizację potrzebne są duże nakłady, na które samorządu na razie nie stać. Liczymy więc na pomoc rodaków w Polsce.

- Ufajmy, że otworzą się serca Polaków na potrzeby tej pięknej szkoły i pięknych ludzi, których dane mi było spotkać w Łodzi. Całym sercem popieram Waszą prośbę i obiecuję powrócić jeszcze do tej sprawy na łamach „Niedzieli”.

- A my będziemy niezmiernie wdzięczni, gdy Wasza pomoc dotrze do nas.

* * *

Jeżeli chcesz pomóc naszej szkole, możesz dokonać wpłaty na podany niżej adres i konto:

Caritas Archidiecezji Łódzkiej
ul. Gdańska 111, 90-507 Łódź
tel.: (42) 639-95-81, 639-95-82, fax (42) 639-95-80
caritas@toya.net.pl
www.caritas.lodz.pl
Pekao SA V Oddział w Łodzi
Numer konta:
24 1240 1545 1111 0010 0136 6588
Szkoła im. św. Urszuli Ledóchowskiej w Czarnym Borze na Litwie