W Polsce siostry miłosierdzia nazywane są popularnie szarytkami, nazwa wywodzi się od francuskiego słowa „charité”, co znaczy: miłosierdzie. Dewizą ich życia są słowa: „Miłość Chrystusa przynagla nas”. Cechą charakterystyczną zgromadzenia jest to, że siostry składają cztery śluby (czystości, ubóstwa, posłuszeństwa i służenia ubogim) na jeden rok, a każdego roku w uroczystość Zwiastowania NMP je ponawiają.

Śladami wielkiego świętego

Św. Wincenty à Paulo jest jedną z najbardziej znanych postaci nie tylko we Francji, ale i w Europie. Jest patronem wszystkich dzieł miłosierdzia w Kościele.

Ksiądz Wincenty żyjący w XVII wieku widział Jezusa Chrystusa obecnego w ubogim i tej służbie poświęcił całe swoje życie. W celu ewangelizowania i służenia ubogim założył liczne Bractwa Miłosierdzia (1617 r.), które skupiały w swych szeregach Panie Miłosierdzia – damy Paryża o wrażliwych sercach, otwarte na potrzeby ludzi biednych, chorych i opuszczonych. Kilka lat później założył Zgromadzenie Księży Misjonarzy (1625 r.), których zadaniem było nauczanie kleryków w seminariach duchownych i głoszenie misji ewangelizacyjnych. W 1633 r. razem ze św. Ludwiką de Marillac założył Zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia, które posługiwało chorym, ubogim i porzuconym dzieciom w Paryżu. Z czasem ich posługa rozwinęła się na wszystkie kontynenty. Do Polski siostry przybyły w 1652 r.

Dar z nieba

Darem z nieba dla zgromadzenia jest Cudowny Medalik, którego objawienie miało miejsce w 1830 r. w Paryżu, w kaplicy sióstr przy Rue du Bac. Trzykrotnej łaski widzenia Matki Bożej dostąpiła licząca wówczas 24 lata s. Katarzyna Labouré, która w wieku dziewięciu lat, po stracie ukochanej matki, oddała swoje życie Maryi.

Podczas jednej z wizji Maryja powierzyła Katarzynie misję wybicia medalika według otrzymanego wzoru, usłyszała także zapewnienie, że wszyscy, którzy będą z wiarą nosić medalik i z ufnością modlić się wezwaniem: „O, Maryjo, bez grzechu poczęta módl się za nami, którzy się do Ciebie uciekamy” otrzymają liczne łaski. Medalik szybko się rozprzestrzeniał. Z uwagi na liczne łaski i nawrócenia nazwany został przez ludzi Cudownym Medalikiem. Ciało wizjonerki zachowało się nietknięte. Relikwie św. Katarzyny Labouré spoczywają w kaplicy Objawień w Domu Generalnym Sióstr Miłosierdzia w Paryżu.

Jednym z pragnień Maryi, oprócz wybicia medalika, było powstanie Stowarzyszenia Dzieci Maryi. Obecnie na terenie parafii św. Wojciecha w Kielcach działa Stowarzyszenie Wincentyńskiej Młodzieży Maryjnej, spotkania odbywają się w domu sióstr.

W służbie miłosierdzia

Historia pobytu Zgromadzania Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego à Paulo w Kielcach sięga czasów zaboru rosyjskiego. Staraniem administratora i wikariusza apostolskiego diecezji krakowsko-kieleckiej ks. Macieja Majerczaka, 13 maja 1862 r. przybyło do Kielc 5 sióstr miłosierdzia, które podjęły pracę w szpitalu św. Aleksandra przy ul. Kościuszki.

Siostry posłane do pracy w szpitalu, opiekując się chorymi, wierne swojemu charyzmatowi starały się poszerzyć posługę i ogarnąć nią dzieci, szczególnie te biedne i opuszczone. Dwa lata po przybyciu do Kielc otworzyły Ochronkę dla najmłodszych. Początkowo Ochronka znajdowała się w wydzielonych pomieszczeniach szpitalnych i była utrzymywana z kasy szpitalnej. Dzieło sióstr zostało zauważone i docenione, dlatego też kilka lat później, w latach 1866-1870 naprzeciw szpitala wybudowany został dom dla sierot, nazwany „Ochronką Katolicką”. Liczba sierot z roku na rok wzrastała, budynek więc kilka razy powiększano. Po wojnie nastąpiła „reorganizacja domu”. Dzieci zostały wywiezione do państwowego ośrodka, a ochronkę przekształcono na Dom Dziecka pod wezwaniem św. Wincentego, który znalazł się pod opieką Caritas kościelnej.

Nowe wyzwania

W 1951 r. Dom Dziecka pod wezwaniem św. Wincentego zmienił nazwę na Dom Dziecka „Caritas”, a w roku 1956 na Zakład Wychowawczy „Caritas” przeznaczony dla dzieci upośledzonych umysłowo. Wszystkie dzieci z Domu Dziecka zostały umieszczone w różnych państwowych domach dziecka. Na ich miejsce zostali przyjęci chłopcy z lekkim upośledzeniem umysłowym. Zakład Wychowawczy „Caritas” istniał do 1996 r.

W latach 1996-97 podjęta została decyzja o likwidacji domu. Jednak w związku z ogromnym zapotrzebowaniem miasta na placówki opiekuńczo-wychowawcze, decyzja ta została zmieniona. Siostry pozostały w Kielcach, co więcej, ich działalność wciąż się rozwijała. 1 października 1997 r. powstało Ognisko Wychowawcze działające pod kierownictwem oddziału „Caritas” Diecezji Kieleckiej. W placówce siostry opiekowały się dziećmi z rodzin ubogich, zaniedbanych i patologicznych. Ośrodek pełnił rolę wychowawczą, opiekuńczą i dydaktyczną. Dzieci mogły tu spożyć ciepły posiłek, odrobić lekcje, przebywać cały dzień, a w razie potrzeby również przenocować.

Od 1 października 2000 r. Ognisko Wychowawcze zostało odłączone od Caritas Kieleckiej. W jego ramach otwarty został także oddział przedszkolny.

Od 1 września 2005 r. przy ulicy Kościuszki 36 w Kielcach istnieją dwie odrębne placówki: Ognisko Wychowawcze oraz Niepubliczne Przedszkole Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego à Paulo. Organem prowadzącym obydwu placówek jest Prowincja Warszawska Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego à Paulo.

Dziś przy ul. Kościuszki 36

– Nasz dom przez cały dzień tętni życiem – od rana przychodzą dzieci do przedszkola, a po zajęciach w szkole przychodzą starsze dzieci do Ogniska Wychowawczego. Do funkcjonujących w Ognisku trzech grup wychowawczych uczęszcza ponad 60 dzieci. Część dzieci, które są w Ognisku, to nasi absolwenci z przedszkola – mówi s. Helena Radziejewska, przełożona wspólnoty.

W przedszkolu funkcjonuje pięć grup wiekowych, łącznie do przedszkola uczęszcza 128 dzieci.

W Ognisku

Ognisko Wychowawcze jako placówka wsparcia dziennego ma na celu wspomaganie dzieci w ich rozwoju psychofizycznym, intelektualnym i społecznym. Jego misją jest pomoc dzieciom w codziennym odrabianiu prac domowych, zagospodarowanie czasu wolnego, organizacja wyjazdowych form zimowego oraz letniego wypoczynku. – Na miarę własnych możliwości – mówi s. Agnieszka – wspieramy rodziców w procesie wychowawczym dzieci poprzez wspólne rozmowy i podejmowane odpowiednie kroki wychowawcze, ustalenie ram, w których dziecko śmiało i odważnie może się uczyć i rozwijać. Charakterystycznym rysem naszych oddziaływań wychowawczych – kontynuuje s. Agnieszka – jest codzienne rozważanie Słowa Bożego w domowej kaplicy, zwyczajem tego domu jest również modlitwa przed i po posiłku.

W Ognisku każda z trzech grup posiada swoją salę, gdzie dzieci wraz z wychowawcami pracują, uczą się i spędzają twórczo czas na grach dydaktycznych, ćwicząc koordynację wzrokowo-ruchową, pamięć i spostrzeganie. Ognisko funkcjonuje według określonego regulaminu, a grupa w zależności od wieku posiada kalendarz zachowań. Dla wszystkich dzieci zapewniamy następujące zajęcia: komputerowe, sportowe, muzyczne, taneczne, plastyczno-techniczne, teatralne, rekreacyjne, programowe.

Pracę trzech wychowawców w ognisku wspierają dzielnie studenci, odbywający praktyki pedagogiczne i grupa wolontariuszy. Dziękujemy wszystkim, którzy swoim czasem, zdolnościami i wspaniałomyślnym gestem wspierają Ognisko.

W Przedszkolu

Jak każde przedszkole w Polsce, realizujemy wymagania określone przez MEN w podstawie programowej dla przedszkoli. Wyróżnia nas to, że jesteśmy przedszkolem katolickim, prorodzinnym, gdzie panuje atmosfera życzliwości, przyjaźni i otwartości na drugiego człowieka. Działania wychowawcze opieramy na systemie wartości chrześcijańskich z uwzględnieniem wartości uniwersalnych i treści patriotycznych – mówi s. Helena.

Przedszkole posiada swoje własne tradycje, do których zaliczyć można imprezy i uroczystości przedszkolne: Spotkanie ze św. Mikołajem, Dzień Promyczków, Dzień Jeżyków, Dzień Biedronek, Dzień Motylków, Dzień Stokrotek, Bal karnawałowy, Dzień Dziecka, Festyn Rodzinny, Pożegnanie sześciolatków z przedszkolem. W każdej z 5-ciu grup oddzielnie organizowane są Jasełka dla rodziców połączone z wigilią, Dzień Babci i Dziadka, Dzień Rodziny. Niezapomnianym wydarzeniem był w tym roku występ rodziców w spektaklu „Calineczka”.

W działalności wychowawczo-edukacyjnej przedszkole współpracuje z muzykami z Filharmonii Świętokrzyskiej, z aktorami teatru Kubuś, z Kieleckim Teatrem Tańca, z parafią św. Wojciecha i przedstawicielami środowisk lokalnych, m.in. z panem policjantem, strażakiem, lekarzem, ratownikiem PCK. Współpracuje przede wszystkim z rodzicami, którzy aktywnie uczestniczą w życiu i działalności placówki, biorąc czynny udział w uroczystościach i spotkaniach przedszkolnych – kontynuuje s. Helena.

W wypełnianiu misji wychowania i opieki wspiera siostry ponad dwudziestu świeckich pracowników, którzy są bardzo oddani sprawie kształtowania młodego pokolenia, z kompetencją i sercem realizują swoje zadania.

W przedszkolu i w Ognisku siostry i świeccy pracownicy spotykają się z uśmiechem dzieci oraz z wielką życzliwością rodziców. Miło jest słyszeć, kiedy najstarsze przedszkolaki, pokazując na drzwi wejściowe do Ogniska, mówią: ja też będę tu przychodzić – dodaje s. Helena.

Wspólnota

Przełożoną wspólnoty, która liczy siedem sióstr, jest s. Helena. Cztery siostry pracują w domu, trzy siostry podejmują pracę na zewnątrz.

W przedszkolu pracuje, s. Lidia i s. Lena, w Ognisku pracuje s. Agnieszka, s. Helena zatrudniona jest w obydwu placówkach. S. Elżbieta katechizuje w dwóch szkołach podstawowych, poza katechezą spotyka się w soboty z grupę Wincentyńskiej Młodzieży Maryjnej w domu sióstr, uczestniczy w tym często s. Lena. Podczas dwugodzinnego spotkania formacyjnego znajdują się również chwile na zabawy integracyjne, wspólne wyjścia czy wyjazdy. W ciągu roku wyjeżdżają wspólnie na ferie zimowe i letnie. S. Renata pracuje jako pielęgniarka w szpitalu św. Aleksandra, słowem i radosnym zaangażowaniem stara się świadczyć o miłosierdziu Boga. S. Stanisława z pasją działa w grupie charytatywnej przy parafii św. Wojciecha.

– W kaplicy rozpoczyna i kończy się nasz dzień służby. Gromadzimy się na wspólnej modlitwie, aby powierzać dobremu Bogu, przez wstawiennictwo Maryi, tych, którym służymy i tych, z którymi współpracujemy – mówi s. Helena. Jako siostry miłosierdzia chcemy pełnić powierzone nam zadania zgodnie z duchem zgromadzenia, którym jest służyć z pokorą, prostotą i miłością, ponieważ „Miłość Chrystusa przynagla nas”.

W następnym numerze zaprezentujemy Zgromadzenie Sióstr Albertynek – Dom w Kielcach