Spotkali się najpewniej tylko raz, jeśli tak można nazwać spotkanie zamachowca i ofiary. Maciej J. Nowak rozpoczyna swą opowieść od tego wydarzenia z grudnia 1922 r., gdy bezpośrednie spotkanie Gabriela Narutowicza i Eligiusza Niewiadomskiego w warszawskiej Zachęcie zakończyło życie pierwszego, a drugiemu przyniosło złą sławę.
Autor książki „Narutowicz. Niewiadomski. Biografie równoległe”, zgodnie z tytułem, szuka podobieństw i różnic w losach obu postaci. Podobieństw, ale i różnic było w ich biografiach sporo. Na pewno byli dziećmi swojej epoki; niemal rówieśnikami, urodzili się w latach 60. XIX wieku, w okresie traumy postyczniowej. O przegranym powstaniu styczniowym wciąż się pamiętało. Pamiętało się tym bardziej w domach Narutowicza i Niewiadomskiego...
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Autor książki w oparciu o źródła historyczne – wyniki badań innych naukowców – kreśli obraz Narutowicza i Niewiadomskiego, którzy funkcjonują w zbiorowej świadomości jako ofiara i zbrodniarz. Rekonstruując ich życie, daje też syntetyczny obraz epoki targanej konfliktami i sprzecznymi wizjami kraju, który dopiero co odzyskał niepodległość.
Po wyborze Narutowicza na pierwszego prezydenta II RP przez kraj przechodziła fala protestów. Ich finałem było zabójstwo prezydenta przez malarza i wykładowcę historii sztuki. Eligiusz Niewiadomski sam zażądał dla siebie kary śmierci.