"Za hasło tegorocznych obchodów obraliśmy słowa `Wezwani, by ogłaszać wielkie dzieła Pana` chcąc w ten sposób podkreślić, że jesteśmy powołani do głoszenia wielkich czynów Boga” - wyjaśniał kard. Koch. Przypomniał, że w tym kontekście tekst biblijny mówi, że przez pewien czas byliśmy wykluczeni z miłosierdzia, teraz jednak możemy żyć miłosierdziem Bożym. To znakomicie wpisuje się w obchodzony obecnie w Kościele Jubileusz Miłosierdzia, a ten, jak i rozpoczynający się Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan, są dobrą okazją do głębszej refleksji nad centrum wiary.

Zdaniem kardynała Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan stanowi początek roku interesującego dla ekumenizmu, gdyż Kościoły są coraz bliżej 500. rocznicy reformacji, do której – zdaniem kard. Kocha – Kościoły są dobrze przygotowane. Przypomniał dokument zatytułowany „Od konfliktu do wspólnoty. Wspólne luterańsko-katolickie upamiętnienie reformacji w 2017 roku”, który w 2013 roku opracowała Papieska Rada ds. Jedności Chrześcijan wraz ze Światową Federacją Luterańską. W oparciu o ten dokument, który wskazuje, w jaki sposób można wspólnie obchodzić uroczystości reformacji. grupa robocza opracowała odpowiednie materiały liturgiczne dla wspólnych uroczystości i rozesłała do wszystkich Kościołów. Przygotowywane jest też spotkanie liturgiczne między katolikami i luteranami na szczeblu międzynarodowym. Odbędzie się ono w październiku w szwedzkim Lund - mieście, w którym narodziła się Federacja Luterańska. Kard. Koch ma nadzieję, że to spotkanie pogłębi jedność między katolikami i luteranami i będzie stanowiło dobry krok w kierunku pełnej jedności.

Przy tej okazji przewodniczący Papieskiej Rady zwrócił uwagę, że dla wielu chrześcijan reformacja jest symbolem konfliktu i podziału, a zatem nie ma powodu do świętowania jej jubileuszu. "Trzeba to potraktować poważnie" - powiedział kard. Koch dodając, że Reformacja przyniosła nie tylko odkrycie na nowo Biblii i nauki o usprawiedliwieniu, ale także podział Kościoła, a w konsekwencji – okrutne wojny wyznaniowe.

Kardynał przypomniał słowa papieża Franciszka, który powiedział niedawno, że "patrząc na obecne konflikty zbrojne między szyitami i sunnitami, musimy sobie przypomnieć, że robiliśmy to samo między katolikami i luteranami i w tym sensie musimy dokonać pokuty". Zwrócił też uwagę, że przed nami nie tylko obchody 500-lecia reformacji, lecz także 50-lecie dialogu ekumenicznego między katolikami i luteranami. "Należy być wdzięcznym za odkryte w tym czasie wspólne elementy" - zaznaczył kard. Koch.

„Ekumenizm z prawosławiem i Kościołami tradycji wschodniej”

Rok 2016 będzie ciekawy „ekumenicznie” nie tylko z punktu widzenia dialogu z Kościołami reformacji, ale również pod innymi względami. Kard. Koch przypomniał, że Kościoły prawosławne przygotowują swój pierwszy sobór od czasu podziału sprzed tysiąca lat. „Sądzę, że ekumeniczny patriarcha Bartłomiej I jasno sprecyzował powagę tego wydarzenia mówiąc, że wyznawcy prawosławia utrzymują, iż są Kościołem synodalnym, a teraz muszą to udowodnić światu” - stwierdził watykański purpurat. Wyraził też przekonanie, że na "soborze panprawosławnym” Kościoły będą mogły znaleźć więcej jedności pomiędzy sobą, i że to także będzie wielką pomocą dla opracowania i przezwyciężenia trudności w dialogu katolicko-prawosławnym.

Na szczególne trudności napotyka m.in. wspólny termin świąt Wielkanocnych, wzajemne uznanie sakramentów oraz kwestia prymatu papieża. Kard. Koch wyraził nadzieję, że zgodnie z zapowiedziami "sobór panprawosławny" rzeczywiście odbędzie się w uroczystość Zesłania Ducha Świętego.

Trzeci obszar ekumenizmu to dialog z Kościołami tradycji wschodniej. Zdaniem kardynała i w tym przypadku czeka nas również w 2016 roku ważne wydarzenie. Podczas konferencji w Kairze rozpocznie się bowiem trzecia faza procesu dialogu. Dwie pierwsze poświęcone były Kościołowi i jego misji, a w drugiej mówiono o wspólnocie między Kościołami. „Teraz rozpoczynamy dialog na temat sakramentów, przede wszystkim o sakramencie inicjacji, gdzie na plan pierwszy wysuwa się chrzest. Nie będzie to łatwy temat, ponieważ poszczególne Kościoły tradycji wschodniej nadal praktykują ponowny chrzest np. przy zawieraniu związku małżeńskiego, czy konwersji. "To trudne wyzwanie, gdyż chrzest i wzajemne uznanie chrztu są fundamentem ekumenizmu" - zaznaczył kard. Koch i wyraził nadzieję, że stopniowo będzie można osiągnąć większy konsensus w tej kwestii.

Ekumenizm z anglikanami

W ostatnich dniach pojawiła się informacja światowej wspólnoty anglikańskiej o sankcjach wprowadzonych na pewien czas w stosunku do Kościoła episkopalnego w USA za uznanie „małżeństw” osób tej samej płci. Przez trzy lata anglikanie z USA nie będą mogli pełnić czołowych funkcji we wspólnocie międzynarodowej. ”Pocieszające w tym jest, że nie doszło do całkowitego rozłamu” - skomentował tę decyzję kard. Koch i wyraził nadzieję, że czas tej suspensy będzie mógł być wykorzystany na poszukiwanie głębszej jedności.

„W czasie, gdy poszukujemy jedności w ekumenizmie, każdy nowy podział stanowi niebezpieczeństwo i wielkie wyzwanie" - zwrócił uwagę przewodniczący Papieskiej Rady. Wyraził nadzieję, że dialog będzie kontynuowany, gdyż podstawowe jego tematy ciągle dotyczą tych samych spraw. „Z jednej strony stosunków między Kościołami lokalnymi i Kościołem powszechnym, a z drugiej chodzi o to, jak będziemy mogli znaleźć większą jedność we podchodzeniu do różnic etycznych. To są główne tematy naszego dialogu i byłoby dobrze, gdyby ten dialog mógł pomóc ponownie znaleźć jedność w Kościele anglikańskim” - stwierdził przewodniczący Papieskiej Rady ds. Popierania Jedności Chrześcijan.