Reklama

Śladami „króla instrumentów” w diecezji legnickiej (8)

Niedziela legnicka 45/2003

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Od maja 1945 r. do Wałbrzycha przybywały grupy osadników, m. in. ze wschodu i reemigranci z Francji. 1 lipca 1951 r. w wyniku rozszerzenia granic miasta włączono do niego sąsiednie wsie: Biały Kamień, Sobięcin, Szczawienko, Rusinową i Piaskową Górę. Piaskowa Góra, zwana dawniej przysiółkiem Starego Zdroju, była bramą wjazdową do Wałbrzycha, przez którą prowadziła droga transportu węgla do Malczyc nad Odrą. W 1868 r. przy wzgórzu wybudowano hutę szkła. Piasku z tego wzgórza używano do szlifowania szkła. Wokół huty powstawały osiedla mieszkaniowe, które nazwano Piaskową Górą. W następnych latach uruchomiono tu fabrykę lin i siatek, cementownię, ciepłownię (1965, 1974), w 1900 r. przeniesiono na Piaskową Górę hutę „Karol”. W 1955 r. rozpoczęto budowę nowego, obliczonego na 30 tys. mieszkańców, osiedla. Powstały szkoły (podstawowa w 1960 r., 1975 r. IV Liceum Ogólnokształcące i inne), przychodnia, szpital. Rozwijało się również życie religijne. W 1961 r. Wałbrzych podzielono na dwa dekanaty: Wałbrzych Północ (liczący 10 parafii) i Wałbrzych Południe (obejmujący 12 parafii), w skład którego weszła również parafia Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny na Piaskowej Górze. Proboszczem w tej parafii od 1965 r. jest ks. prał. Wenancjusz Róg. Usytuowany na wzniesieniu kościół wybudowany został w latach 1911-1912, a gruntownie przebudowany w latach 1980-1981. Na placu przy kościele znajduje się kamienna grota z figurą Matki Bożej oraz pomnik poświęcony Ofiarom Syberyjskiej Golgoty, ustawiony w 2000 r. przez Sybiraków z Wałbrzycha. Za kościołem znajduje się cmentarz.
Do 1980 r. był to nieduży kościół, z czerwonej cegły i stromym dachem, poniżej którego znajdują się nawy boczne kościoła, z takim samym dachem. Między frontem świątyni a lewą nawą boczną zbudowano czworoboczną wieżę, której przedłużeniem jest blaszany dach, a na którego szczycie góruje krzyż. W ścianach wieży umieszczono zegar, a okna mają kształt wąskiego prostokąta. Front budowli zdobi krzyż oraz trójkątny portal nad wejściem głównym. W latach 1980-81 kościół rozbudowano od strony prezbiterium, gdzie znajduje się również wejście do kaplicy poświęconej św. Maksymilianowi Kolbemu.
Wnętrze trójnawowej świątyni zakończone jest półokrągłym prezbiterium, w którym umieszczono ołtarz z centralnie ustawioną figurą Najświętszej Maryi Panny. Dolną część ściany prezbiterium zdobi rząd okien z witrażami, które przedstawiają wizerunki Świętych. Okna w nawach bocznych również zdobią witraże.
Po przeciwnej stronie prezbiterium, nad wejściem głównym znajduje się empora organowa. W jej środkowej części umieszczono organy, które zbudowała Firma Schlag und Söhne ze Świdnicy. Skromny, klasycystyczny prospekt usytuowany jest na tle prostokątnych okien i pod półokrągłym stropem. Zbudowany jest z trzech części, z szerszą, nieco podwyższoną częścią środkową, zakończoną profilowanym gzymsem, który ozdobiony jest artystycznym motywem snycerskim. Boczne części prospektu są wąskie, zakończone płasko. Wszystkie części prospektu wypełnione są piszczałkami prospektowymi. Przed prospektem znajduje się wolno stojący kontuar, zwrócony w stronę ołtarza. Posiada on dwa manuały o skali 1C - 5F (C - f3), którą tworzą 54 klawisze w każdym manuale oraz klawiaturę pedałową posiadającą 27 drewnianych klawiszy zawartych w skali 1C - 3 D (C - d1). Nad górnym (II) manuałem umieszczono registry, włączające i wyłączające 12 głosów organowych oraz urządzenia dodatkowe.
Zespół brzmieniowy manuału I: Bourdon 16´, Prinzipal 8´, Hohlflöte 8´, Viola da gamba 8´, Octave 4´, Prog. harm. 2 - 3 fach.
Zespół brzmieniowy manuału II: Flauto amabile 8´, Aeoline 8´, Salicet 8´, Flöte 4´.
Zespół brzmieniowy pedału: Subbas 16´, Violoncello 8´.
Z takiej dyspozycji wynika, że organy nie posiadają głosów językowych i w większości przeważają głosy fletowe. Nazwa flety pochodzi od łac. fleo - płaczę. W skład tych głosów wchodzą piszczałki metalowe lub drewniane, kryte, otwarte lub przedmuchiwane, o różnych kształtach korpusu. Barwa dźwięku tych głosów zbliżona jest do brzmienia fletu i w zależności od rodzaju piszczałek może być głęboka, ciemna, jak również jasna, delikatna. Ogólnie głosy fletowe brzmią miękko i łagodnie. Skala fletów jest szeroka, od 32´ do 1´. W manuałach najczęściej występuje minimum jeden głos fletowy 8´, a w pedale przynajmniej jeden głos fletowy 16´ (Subbas 16´). Rodzinę głosów fletowych tworzą: głosy zasadnicze (Hohflöte, Flauto d´amore, Trawersflet, Gemshorn, Portunal), głosy poboczne (Nasard), głosy mieszane (Sesquialtera, Rauschflöte, Cornett), głosy kryte (Subbas, Gedackt, Bourdon), głosy półkryte (Rohrflöte, Koppelflöte).
Do urządzeń dodatkowych w opisywanym instrumencie należą: Tutti, Manual - Koppel, Pedal - Koppel I, Pedal - Koppel II, Sup. - Oct. Koppel II an I. Organy posiadają trakturę pneumatyczną, z jednym miechem magazynowym, napędzanym elektrycznie.
Organy w kościele Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, umieszczone na chórze muzycznym, kształtem i rozmiarem pasują do całego wnętrza świątyni.

Dziękujemy ks. prał. Wenancjuszowi Rogowi za udostępnienie organów.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2003-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Święty Jan Nepomucen

Niedziela podlaska 20/2001

[ TEMATY ]

święty

Arkadiusz Bednarczyk

Św. Jan Nepomucen z kościoła w Lutczy

Św. Jan Nepomucen z kościoła w Lutczy

Św. Jan Nepomucen urodził się w Pomuku (Nepomuku) koło Pragi. Jako młody człowiek odznaczał się wielką pobożnością i religijnością. Pierwsze zapiski o drodze powołania kapłańskiego Jana pochodzą z roku 1370, w których figuruje jako kleryk, zatrudniony na stanowisku notariusza w kurii biskupiej w Pradze. W 1380 r. z rąk abp. Jana Jenzensteina otrzymał święcenia kapłańskie i probostwo przy kościele św. Galla w Pradze. Z biegiem lat św. Jan wspinał się po stopniach i godnościach kościelnych, aż w 1390 r. został mianowany wikariuszem generalnym przy arcybiskupie Janie. Lata życia kapłańskiego św. Jana przypadły na burzliwy okres panowania w Czechach Wacława IV Luksemburczyka. Król Wacław słynął z hulaszczego stylu życia i jawnej niechęci do Rzymu. Pragnieniem króla było zawładnąć dobrami kościelnymi i mianować nowego biskupa. Na drodze jednak stanęła mu lojalność i posłuszeństwo św. Jana Nepomucena.

Pod koniec swego życia pełnił funkcję spowiednika królowej Zofii na dworze czeskim. Zazdrosny król bezskutecznie usiłował wydobyć od Świętego szczegóły jej spowiedzi. Zachowującego milczenie kapłana ukarał śmiercią. Zginął on śmiercią męczeńską z rąk króla Wacława IV Luksemburczyka w 1393 r. Po bestialskich torturach, w których król osobiście brał udział, na pół żywego męczennika zrzucono z mostu Karola IV do rzeki Wełtawy. Ciało znaleziono dopiero po kilku dniach i pochowano w kościele w pobliżu rzeki. Spoczywa ono w katedrze św. Wita w bardzo bogatym grobowcu po prawej stronie ołtarza głównego. Kulisy i motyw śmierci Świętego przez wiele lat nie był znany, jednak historyk Tomasz Ebendorfer około 1450 r. pisze, że bezpośrednią przyczyną śmierci było dochowanie przez Jana tajemnicy spowiedzi. Dzień jego święta obchodzono zawsze 16 maja. Tylko w Polsce, w diecezji katowickiej i opolskiej obowiązuje wspomnienie 21 maja, gdyż 16 maja przypada św. Andrzeja Boboli. Jest bardzo ciekawą kwestią to, że kult św. Jana Nepomucena bardzo szybko rozprzestrzenił się na całą praktycznie Europę.

W wieku XVII kult jego rozpowszechnił się daleko poza granice Pragi i Czech. Oficjalny jednak proces rozpoczęto dopiero z polecenia cesarza Józefa II w roku 1710. Papież Innocenty XII potwierdził oddawany mu powszechnie tytuł błogosławionego. Zatwierdził także teksty liturgiczne do Mszału i Brewiarza: na Czechy, Austrię, Niemcy, Polskę i Litwę. W kilka lat potem w roku 1729 papież Benedykt XIII zaliczył go uroczyście w poczet świętych.

Postać św. Jana Nepomucena jest w Polsce dobrze znana. Kult tego Świętego należy do najpospolitszych. Znajduje się w naszej Ojczyźnie ponad kilkaset jego figur, które można spotkać na polnych drogach, we wsiach i miastach. Często jest ukazywany w sutannie, komży, czasem w pelerynie z gronostajowego futra i birecie na głowie. Najczęściej spotykanym atrybutem św. Jana Nepomucena jest krzyż odpustowy na godzinę śmierci, przyciskany do piersi jedną ręką, podczas gdy druga trzyma gałązkę palmową lub książkę, niekiedy zamkniętą na kłódkę. Ikonografia przedstawia go zawsze w stroju kapłańskim, z palmą męczeńską w ręku i z palcem na ustach na znak milczenia. Również w licznych kościołach znajdują się obrazy św. Jana przedstawiające go w podobnych ujęciach. Jest on patronem spowiedników i powodzian, opiekunem ludzi biednych, strażnikiem tajemnicy pocztowej.

W Polsce kult św. Jana Nepomucena należy do najpospolitszych. Ponad kilkaset jego figur można spotkać na drogach polnych. Są one pamiątkami po dziś dzień, dawniej bardzo żywego, dziś już jednak zanikającego kultu św. Jana Nepomucena.

Nie ma kościoła ani dawnej kaplicy, by Święty nie miał swojego ołtarza, figury, obrazu, feretronu, sztandaru. Był czczony też jako patron mostów i orędownik chroniący od powodzi. W Polsce jest on popularny jako męczennik sakramentu pokuty, jako patron dobrej sławy i szczerej spowiedzi.

CZYTAJ DALEJ

Kard. Ryś: w Kościele chodzi o przekaz łaski!

2024-05-21 20:35

[ TEMATY ]

archidiecezja łódzka

Archidiecezja Łódzka

- Jesteście potrzebni do przekazywania łaski - mówił kard. Grzegorz Ryś do przyszłych diakonów archidiecezji łódzkiej.

CZYTAJ DALEJ

#PodcastUmajony (odcinek 23.): Po prostu anioł

2024-05-22 17:15

[ TEMATY ]

Ks. Tomasz Podlewski

#PodcastUmajony

mat. prasowy

Po co mi anioł stróż? Czy da się z nim wejść w relację? W jaki sposób aniołowie odnoszą się do Maryi? I co właściwie zawdzięczają aniołom Jezus i Maryja? Zapraszamy na dwudziesty trzeci odcinek „Podcastu umajonego”, w którym ks. Tomasz Podlewski opowiada o modlitwie do anioła stróża.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję