W ostatnich latach notuje się niepokojący wzrost zjawisk patologicznych. Alarmujące jest to, że ów wzrost w dużej mierze dotyczy młodzieży. Do zjawisk charakterystycznych dla tej grupy wiekowej należą: przestępczość nieletnich i młodocianych, alkoholizm, narkomania, samobójstwa, prostytucja nieletnich, ucieczki z domów małoletnich, nieprzystosowanie społeczne, wyrażające się w upośledzeniu psychicznym. Pedagodzy zwracają uwagę na konieczność szeroko zakrojonej akcji psychoprofilaktycznej i oświatowo-wychowawczej, która powinna zmierzać do uzdrowienia rodziny - budowania jej trwałości i życzliwej atmosfery oraz poprawy w relacjach rodzice - dziecko. Należy dołożyć wszelkich starań, aby zająć się całą rodziną i kompetentnymi działaniami kompensować występujące w niej braki oraz przywracać prawidłowe jej funkcjonowanie. Natomiast młodzież zagrożoną zjawiskami patologicznymi winno się poddawać treningowi asertywności, czyli uczeniu zachowań właściwych i akceptowanych społecznie. Ważnym elementem profilaktyki jest działalność Ochotniczych Hufców Pracy, które wykonują zadania państwa w zakresie kształcenia, nauczania, zatrudniania i wychowania młodzieży w wieku powyżej 15. roku życia.
W tę falę zagrożeń, na które narażeni są młodzi ludzie, wkracza Kościół z Ewangelią Jezusa. Duszpasterstwo Ochotniczych Hufców Pracy - zarówno młodzieży, jak i kadry - należy do nowych i ważnych wyzwań, jakie niesie ze sobą współczesny świat.
Podstawową formę duszpasterstwa stanowi katechizacja, która odbywa się podczas zajęć szkolnych w całym województwie kujawsko-pomorskim. Sam Jezus przekazał swym Apostołom i całej wspólnocie Kościoła: „Idźcie i nauczajcie”. Jest to więc najważniejsza forma duszpasterskiego oddziaływania, bowiem wiara rodzi się ze słuchania. Katecheci realizują program katechetyczny, w ramach którego szereg zajęć dotyka postaw życiowych człowieka w oparciu o Ewangelię Jezusa. Wielu katechetów przeprowadza podczas zajęć katechetycznych szereg testów i konkursów. Poza tym wychowankowie OHP niejednokrotnie uczestniczyli w lokalnych konkursach związanych z Kościołem i jego misją.
Rola katechety nie sprowadza się tylko do nauczania, bowiem nauczyciel religii powinien swoją postawą wskazywać na Jezusa, powinien stać się dla młodego człowieka swoistym znakiem Jego obecności w człowieku. W trakcie trwania roku szkolnego katecheci wykorzystują szansę wprowadzania swych uczniów w życie sakramentalne, które - obok nauczania - jest podstawową misją Kościoła. Realizują to przez udział w Mszach św. oraz przygotowanie uczniów do sakramentu bierzmowania.
W ramach zajęć katechetycznych uczniowie mają okazję uczestniczyć w wydarzeniach związanych ze świętami roku liturgicznego. W czasie Bożego Narodzenia wychowankowie OHP przygotowują wigilie klasowe, które wprowadzają ich w tradycje chrześcijańskie. Katecheci i wychowawcy uświadamiają im znaczenie i symbolikę zwyczajów bożonarodzeniowych. Podczas Wielkiego Postu młodzież przeżywa czas rekolekcji, natomiast w Wielkim Tygodniu ma okazję uczestniczyć w Diecezjalnym Dniu Młodzieży, podczas którego gromadzi się wokół biskupa diecezjalnego.
Okazją do wprowadzania w świat chrześcijański staje się również praktyczna nauka zawodu, kiedy to młodzież przygotowuje przedmioty związane z tradycją świąt.
Szansą na wspólne spotkanie jest wigilijny stół. W województwie kujawsko-pomorskim w tradycję wrosło wigilijne spotkanie w grudziądzkim internacie. Uroczystą kolację poprzedza inscenizacja przygotowana przez wychowanków OHP, wspólny śpiew kolęd oraz dzielenie się opłatkiem. Dla wielu młodych ludzi, którzy często w domu rodzinnym nie mają okazji do tak wzniosłych chwil, jest to wielka nauka wiary i pokoju serca, którego dzisiaj tak bardzo potrzeba.
Formy duszpasterstwa związane z katechizacją są dość zróżnicowane i bogate w nowe doświadczenia. Do młodego człowieka z przesłaniem ewangelicznym dociera się z trudem. Związane to jest z upadkiem autorytetów, zaniedbaniem praktyk religijnych i nihilizmem. Stąd też każde indywidualne doprowadzenie wychowanka OHP do Pana Boga jest swoistym sukcesem.
Udział w duszpasterstwie OHP dokonuje się systematycznie, także przez pracę pedagogów. Na początku roku środowiskowe hufce w całym województwie otrzymują propozycję pieśni na czerwcowy przegląd piosenki religijnej. Natomiast w kwietniu, podczas Kulturalnej Wiosny w OHP, odbywa się wojewódzki finał twórczości religijnej. Podczas spotkania młodzi artyści dzielą radość wspólnym śpiewem i zabawą. Wyróżnieni laureaci są reprezentantami województwa kujawsko-pomorskiego podczas czerwcowej pielgrzymki OHP na Jasną Górę.
Wydarzeniem, które podsumowuje roczną działalność duszpasterską, jest Ogólnopolska Pielgrzymka OHP do Częstochowy. Jest to okazja dla duszpasterza do bycia z młodzieżą, a jednocześnie daje młodym możliwość skorzystania z sakramentu pokuty, modlitwy i umocnienia wiary. Udział w pielgrzymce biorą wybrani wychowankowie OHP z całego województwa kujawsko-pomorskiego. Dowodem na to, że młodzież docenia wartość duchową pielgrzymki jest fakt, że podczas spotkań w ciągu roku szkolnego chętnie wracają wspomnieniami do tych radosnych dni. Dla duszpasterza i pedagoga pielgrzymka jest czasem swoistych rekolekcji, podczas których wychowankowie pytają o cel życia, wątpliwości w wierze czy zwierzają się ze swoich problemów.
Jako duszpasterze realizujemy swoje działania przez spotkania i rozmowy z kadrą OHP. Staramy się być do dyspozycji zarówno wychowanków, jak i kadry. Kadrę OHP poznajemy przez tradycyjne spotkania z przedstawicielami hufców środowiskowych z okazji Świąt Wielkanocnych i Bożego Narodzenia. Jedną z form działalności duszpasterskiej jest ciągły kontakt z pedagogiem wojewódzkim, z którym dzielimy się doświadczeniami pracy z młodzieżą oraz współpraca z toruńską świetlicą środowiskową.
Rzeczywistość społeczno-gospodarcza kraju sprawia, że wiele polskich rodzin dotyka fala ubóstwa materialnego, a czasem nędzy. Rodziny wychowanków OHP są także wspomagani przez diecezjalną Caritas. Lekcją dobroci jest dla młodzieży OHP sprzedaż świec wigilijnych przed świętami Bożego Narodzenia w jednym z toruńskich sklepów.
Zróżnicowane formy i metody duszpasterstwa w OHP aktualizują się systematycznie. W niniejszym tekście zostały przedstawione tylko niektóre kwestie, dotyczące spraw religijno-wychowawczych. W tym miejscu kieruję słowa wdzięczności wobec księży, katechetów i wychowawców, którzy, nie szczędząc czasu i swego życia, prowadzą młodego człowieka do Pana Boga. Warunkiem powodzenia w procesie wychowania młodzieży jest zaangażowany, mądry i umiejętny udział pedagogów. Doświadczenie pedagogiczne dowodzi, że z reguły negatywnie nastawieni wobec wszelkich autorytetów „świata dorosłych” młodzi ludzie łatwiej poddają się pozytywnym wpływom swych wychowawców. Właśnie specyfika Ochotniczych Hufców Pracy ma swoje zasadnicze znaczenie w powodzeniu społecznej batalii o ratowanie młodych ludzi, którzy najczęściej z niezawinionych przez siebie przyczyn znaleźli się w trudnej sytuacji. Niekwestionowaną rolę w zapobieganiu zjawiskom niedostosowania społecznego dużych grup młodzieży spełniają Ochotnicze Hufce Pracy. Ta wyspecjalizowana organizacja zapewnia młodzieży dobre warunki do nauki i pracy.

Kujawsko-Pomorska Wojewódzka Komenda w Toruniu
ul. Poznańska 11/13
tel. (0-56) 654-70-68, 654-76-43

Beata Polkowska, wojewódzki pedagog OHP,
ks. Wojciech Siemiątkowski, wojewódzki duszpasterz OHP