Ściskam mocno. Bogu polecam

Marta Matysek

Ewa Kamińska

Znaną pisarkę upamiętnia m.in. most na Wieprzu

Moje książki i ja to jedno. Sens życia i cel życia, hierarchia uczuć i obowiązków względem Boga i człowieka, utrwalone są we mnie dozgonnie - pisała Zofia Kossak.

Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana” Oddział Okręgowy w Lublinie oraz Instytut Filologii Polskiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II podczas Targów Książki Katolickiej zaprosiły na konferencję z okazji 130-lecia urodzin pisarki pt. „Zofia Kossak, pisarka z Ziemi Lubelskiej”. - Chcemy, aby Zofia Kossak stała się wzorem do naśladowania dla każdego Polaka, a w sposób szczególny młodego pokolenia. Niech jej powieści na nowo rozpalają serca Bożym ogniem i prowadzą do pełnej niepodległości polskiego ducha i Ojczyzny. Powiązanie pisarki z Lubelszczyzną zobowiązuje nas do kultywowania pamięci o tej niezwykłej postaci i zagłębiania się w przekaz, jaki zamieściła w swoich książkach - podkreślają organizatorzy. Analiza dzieł Z. Kossak przynosi wiele niespodzianek, odsłania szereg warstw, które można poddać refleksji. Są tu i kwestie wiary, i obyczajowości polskiej, i społeczne, historia prawdziwa i historie z morałem, przykłady do naśladowania, fundament moralny, wielki artyzm i nieprzemijające wartości. Postać, postawa i dzieło Zofii Kossak zasługują na pamięć i propagowanie.

Podczas sesji wystąpiło wielu znawców twórczości Z. Kossak; przyszła też pewna liczba miłośników jej pisarstwa, głównie nauczycieli czy bibliotekarzy. Pisarkę wspominała wnuczka Anna Fenby-Taylor, która widzi ją jako osobę pogodną, chętnie odpowiadającą na każde dziecięce pytanie. Pamięta jej ciepłe, czułe listy odczytywane wnukom przez rodziców.

Reklama

W serii wykładów zwrócono uwagę na obecność inspiracji biblijnych w twórczości Z. Kossak, których jest niemało. Na przykład jej utwory zawierające studium postaci biblijnej, „Krzyżowcy” z nawiązaniem do św. Franciszka - rycerza z przesłaniem miłości a bez oręża, czy „Rok polski”, który obejmuje obyczajowość polskiej wsi przedstawioną pięknym językiem, nawiązującą do liturgii Kościoła katolickiego. Wszystkie opisane obyczaje są przeniesieniem świętowania do domu, zagrody, na pole. Rozważanie o kulturze polskiej wsi przesyca autorka myślą biblijną.

Zofia Kossak związana jest nie tylko z Kresami, gdzie mieszkała w latach 1911-23, ale jest ściśle połączona z Lubelszczyzną przez miejsce swojego urodzenia, Kośmin nad Wieprzem. W dworku nad „grymaśnie zakręcającą rzeką” urodziła się w 1889 r. jako córka Anny z Kisielnickich i Tadeusza Kossaków. Od najmłodszych lat kochała wiejskie życie blisko z naturą; swobodę, prostotę i jazdę konną. Na Wołyniu przeżyła rewolucję bolszewicką i ją opisała w „Pożodze”. W czasie okupacji działała w konspiracji, pomagała innym prześladowanym, z narażeniem życia niosła pomoc społeczności żydowskiej. Przeszła przez Pawiak, obóz Auschwitz II Birkenau, emigrowała na Wyspy Brytyjskie, gdzie prowadziła farmę w Kornwalii w latach 1945-57. Gdy wróciła do kraju, osiadła w Górkach Wielkich (miejscu, gdzie mieszkała przed wojną) w domku ogrodnika. Zmarła w 1968 r.

Po śmierci Zofii Kossak jej drugi mąż, Zygmunt Szatkowski, zorganizował muzeum pisarki w Górkach Wielkich (od 1973 r.). Oprócz powieści pozostały po niej listy, zawsze szczegółowo raportujące życie na farmie czy inne adresowane zwykle do wnuków historie. Często kończyła zwrotami: „Ściskam mocno. Bogu polecam”; starała się przekazać katolickie wartości i patriotyzm. Skromna, pogodna, odważna i utalentowana stała się niezapomnianą autorką dzieł, które do dziś inspirują i uczą, a są jakby w cieniu, „niezbyt modne”. W 100. rocznicę odzyskania niepodległości pośmiertnie została odznaczona przez prezydenta Andrzeja Dudę Orderem Orła Białego, jako zasłużona dla odzyskania niepodległości. Odbierająca odznaczenie Anna Fenby-Taylor mówiła: - „Cieszę się ogromnie, że babcia 11 listopada znalazła się wśród Polaków tak pięknie wyróżnionych. Za życia łączyła ludzi i różne środowiska i sądzę, że dla Polski pragnęłaby zgody między Polakami i gdyby żyła, całą swą energię włożyłaby w tę sprawę”.

2019-11-27 21:11

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Abp Stanisław Nowak obchodzi 85. rocznicę urodzin

2020-07-11 08:23

Ks. Mariusz Frukacz

B.M.Sztajner/Niedziela

Abp senior Stanisław Nowak, były metropolita częstochowski dzisiaj obchodzi 85. rocznicę swoich urodzin. W rozmowie z "Niedzielą" podzielił się swoimi wspomnieniami.

– Można powiedzieć, że w Jeziorzanach wszystko się zaczęło. Tam się urodziłem. To piękna miejscowość. Była ona u stóp klasztorów eremickich: kamedułów na Bielanach i starego opactwa tynieckiego. Blisko była również Kalwaria Zebrzydowska. Właśnie opactwo w Tyńcu było naszą parafią. Później nas przyłączono do wielkiej rodziny parafialnej w Liszkach – mówił abp Nowak.

– Czas mojego dzieciństwa to straszliwa II wojna światowa. Pamiętam ucieczkę z Jeziorzan za Kraków. Ojciec wiózł nas na wozie. Pamiętam pierwsze wrażenia. Widziałem lotnisko na Rakowicach w Krakowie jak samoloty płonęły. Mama została, bo musiała zająć się krową, która się zaparła i nie chciała iść. Mama pilnowała domu. Byłem najmłodszy spośród piątki rodzeństwa i bardzo płakałem pewnej nocy, kiedy niedaleko nas był potężny pożar. Witałem wojnę wielkim płaczem – wspominał abp Nowak i dodał: „Później, kiedy byłem już biskupem częstochowskim i odprawiałem Msze św. w Wieluniu, to często powtarzałem, że dziecko płaczem witało wybuch II wojny światowej. A tym dzieckiem to ja byłem”.

Arcybiskup senior wspominał również, że jego rodzina w czasie okupacji udzieliła schronienia młodym Żydówkom. – W naszym domu na strychu co pewien czas ukrywały się dwie młode Żydówki. Jedna z nich miała na imię Rywka. Po wojnie przyszła podziękować naszemu ojcu za uratowanie jej życia. Za pomoc Żydom przecież groziła śmierć – kontynuował arcybiskup senior.

Wspominając swoją drogę do kapłaństwa były metropolita częstochowski podkreślił: „Jeśli chodzi o moją drogę do kapłaństwa, to powiem, że moje powołanie kapłańskie jest w powołaniu chrzcielnym”. – Moi rodzice, bliscy byli religijni. Kochaliśmy Kościół. U mnie w domu z ogrodu zawsze widziałem dominujący biały klasztor Kamedułów. Była widoczna święta Kalwaria Zebrzydowska. Żyliśmy w cieniu tej kalwarii. Jako dziecko miałem pragnienie, by zostać księdzem. – mówił.

– Jak już byłem klerykiem, to taką postacią, u stóp której się wychowywałem do kapłaństwa, był kapelan prezydenta Ignacego Mościckiego. Wśród moich wychowawców był sługa Boży bp Jan Pietraszko, wykładowcą etyki był Karol Wojtyła. Na dzień moich święceń, których udzielił mi abp Eugeniusz Baziak, wybrałem słowa ze św. Pawła Apostoła: „Miłość Chrystusa przynagla nas” (2 Kor 5, 14), ale miałem te słowa jeszcze w tłumaczeniu ks. Jakuba Wujka: „Miłość Chrystusa przyciska nas” – wspominał abp Nowak.

– Po święceniach przyszła praca duszpasterska w Choczni k. Wadowic, Ludźmierzu i Rogoźniku. Będąc wychowawcą kleryków, zostałem posłany na studia do Paryża. W czasie studiów zgłębiałem duchowość kapłańską. W czasie studiów byłem świadkiem rewolucji obyczajowej 1968 r. – kontynuował abp Nowak.

– Z całym dziedzictwem mojego życia przeszedłem jako biskup do Częstochowy. Jestem kalwariarzem. Dlatego wybrałem słowa Iuxta Crucem Tecum stare (Chcę pod Krzyżem stać przy Tobie) jako motto mojej posługi biskupiej. Nieraz ludzie mówią: „Umrzeć w Panu”. To jest dla mnie najważniejsze. „Tobie, Panie, zaufałem”. – podkreślił arcybiskup senior.

Abp Stanisław Nowak urodził się 11 lipca 1935 r. w Jeziorzanach. Ukończył II Liceum Ogólnokształcącym im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie. Następnie wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego Archidiecezji Krakowskiej i rozpoczął studia na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Święcenia kapłańskie otrzymał 22 czerwca 1958 r. z rąk abp. Eugeniusza Baziaka. Jako motto swojej posługi kapłańskiej obrał słowa św. Pawła Apostoła „Miłość Chrystusa przyciska nas”.

Posługę duszpasterską rozpoczął w archidiecezji krakowskiej jako wikariusz w Choczni k. Wadowic, w Ludźmierzu i Rogoźniku na Podhalu. W latach 1963-79 był ojcem duchownym w Krakowskim Seminarium Duchownym, z przerwą na studia specjalistyczne z teologii w latach 1967-71 w Instytucie Katolickim w Paryżu, uwieńczone doktoratem. Od 1971 r. kierował katedrą teologii życia wewnętrznego Papieskiego Wydziału Teologicznego w Krakowie, a od 1981 r. - Wydziału Teologicznego Papieskiej Akademii Teologicznej.

Jest autorem wielu publikacji z zakresu teologii życia wewnętrznego. W 1979 r. objął funkcję rektora Wyższego Seminarium Duchownego w Krakowie. Ojciec Święty Jan Paweł II mianował go biskupem częstochowskim 8 września 1984 r. Uroczystość święceń biskupich odbyła się 25 listopada 1984 r. w częstochowskiej bazylice katedralnej. Święceń biskupich udzielił kard. Józef Glemp Prymas Polski. Bp Stanisław Nowak objął kanonicznie diecezję 26 listopada 1984 r. a uroczystego ingresu do bazyliki katedralnej dokonał 8 grudnia 1984 r. Jako motto swojej posługi biskupiej obrał słowa: „Iuxta crucem Tecum stare” (Chcę pod krzyżem stać przy Tobie).

W ramach prac Episkopatu Polski był w latach 1989–1996 przewodniczącym Komisji Maryjnej. W 1990 i 1994 brał udział w Synodach Biskupów w Rzymie. W latach 1994–2001 był stałym współpracownikiem Sekretariatu Synodu Biskupów. 24 czerwca 2004 papież Jan Paweł II ustanowił go drugim wiceprzewodniczącym Papieskiej Akademii Niepokalanej.

W lipcu 2010, po ukończeniu 75 lat złożył rezygnację z urzędu. Papież rozpatrzył ją formułą nunc pro tunc, prosząc metropolitę o kontynuowanie posługi do końca 2011. 29 grudnia 2011 papież Benedykt XVI zwolnił go z funkcji arcybiskupa metropolity częstochowskiego i mianował na ten urząd biskupa Wacława Depo.

Obszerną rozmowę telewizyjną z abp. Stanisławem Nowakiem będzie można zobaczyć TUTAJ

CZYTAJ DALEJ

Takim go zapamiętam…

2020-07-11 22:24

Maria Fortuna- Sudor

W poniedziałek 6 lipca br., w wieku 69 lat, zmarł Zbigniew Kruk - Strzeboński, były działacz „Solidarności” (także struktur podziemnych), internowany w stanie wojennym, związany z Duszpasterstwem Ludzi Pracy – tzw. Kamieniołomem przy kościele św. Józefa w Podgórzu, odznaczony m.in. Krzyżem Wolności i Solidarności (2017), członek Stowarzyszenia Sieć Solidarności.

W stanie wojennym Zbigniew Strzeboński- Kruk został internowany – więziony w ZK w Załężu. Nawet tam protestował przeciwko złemu traktowaniu więźniów, brał udział w głodówkach, nie pozwolił sobie odebrać pamiątkowego krzyża, za co otrzymał dodatkową karę więzienia. Po wyjściu na wolność, 24 lipca 1982 r. pozostawał bez pracy. W końcu dzięki pomocy ks. K. Jancarza, został zatrudniony w Zakładzie Pszczelnictwa AR w Krakowie. W kolejnych latach był prześladowany, co przejawiało się m.in. zwalnianiem z pracy lub zmuszaniem do odejścia z niej. W latach 1982 – 1989 był współinicjatorem i współorganizatorem powstania grupy duszpasterstwa ludzi pracy przy parafii św. Józefa w Krakowie Podgórzu. Był to Zespół Apostolstwa Świeckich – tzw. Kamieniołom.

Pana Zbigniewa poznałam przy okazji pisania artykułu, w którym opowiedział on o wprowadzaniu stanu wojennego w Krakowie. W 2014 roku, przybliżając naszym czytelnikom postać Polaka- patrioty, napisałam m.in. : „Do grona osób, na los których tamten czas ( stan wojenny- przyp. red.) wpłynął w sposób szczególny, należy Zbigniew Kruk-Strzeboński. W latach 70. i na początku 80. asystent w Biurze Projektów Przemysłu Skórzanego Biproskór, gdzie zorganizował Komitet Założycielski „Solidarności”, a później pracownik MKZ Małopolska. Dziś człowiek schorowany, nadal jednak aktywny, zatroskany o los Polski, o jej teraźniejszość i przyszłość.”

I takim go zapamiętam. Otwartym na ludzi, szczerym, uważnie obserwującym otaczający świat. Gdy przy okazji spotkania zapytałam, czy po raz kolejny zdecydowałby się tak angażować w walkę z komunistyczną władzą PRL- u , gdyby znał, jakie będą losy tamtej Solidarności, zapewnił bez chwili namysłu: „No pewnie, że tak!” Wtedy też stwierdził: „…obserwuję świat, zmiany, które zachodzą, i jestem przekonany, że drugiej takiej „Solidarności” jak tej w latach 80. XX wieku, już nie będzie. Nie ta sytuacja, nie ten układ, nie tacy ludzie…”

Kilka lat później ktoś zapytał mnie, czy nie znam człowieka, którego warto by wytypować do konkretnej nagrody - nie pamiętam już dokładnie, o jaką nagrodę chodziło, ale uważałam, że pan Zbigniew jest idealnym kandydatem, więc opowiedziałam o nim, o jego roli w „Solidarności” i podałam numer telefonu do niego. Po pewnym czasie dowiedziałam się, że gdy usłyszał propozycję, najpierw był nią zaskoczony, a potem stwierdził, że on nie robił tego dla nagród czy uznania. I prosił, aby tak pozostało…

Śp. Zbigniew Kruk – Strzeboński zostanie pochowany na cmentarzu w Grębałowie. Pogrzeb odbędzie się w najbliższy poniedziałek 13 lipca 2020 r. (godz. 13.40).

CZYTAJ DALEJ

Reklama