Reklama

Sprowadził siostry elżbietanki do Torunia

Niedziela toruńska 46/2007

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Ksiądz Emil Schmeja urodził się 5 października 1825 r. w Rusinowicach na Śląsku jako syn Jana, nauczyciela i organisty, oraz Ludwiki z domu Fremder. Był uczniem gimnazjum toruńskiego, gdzie w roku 1849 zdał maturę. Później przez dwa lata studiował prawo i teologię we Wrocławiu, skąd przeniósł się do Pelplina, gdzie w 1854 r. uzyskał święcenia kapłańskie w tamtejszym Seminarium Duchownym. Krótki czas był kapelanem Zakładu Sióstr Miłosierdzia w Chełmnie. W 1857 r. został wikariuszem w Człuchowie, rok później proboszczem w Klocówce pod Stargardem Gdańskim, gdzie przebywał 12 lat.
28 stycznia 1870 r. na własną prośbę otrzymał nominację diecezji chełmińskiej na proboszcza kościoła farnego św. Jana w Toruniu. Społeczność parafialna, głównie narodowości polskiej, przyjęła go z rezerwą jako zniemczonego Ślązaka. W rozpoczętym wkrótce okresie nasilonej germanizacji i walki rządu pruskiego, kanclerza Bismarcka z Kościołem katolickim (Kulturkampf) okazał się jednak kapłanem oddanym potrzebom religijnym i narodowym miejscowych Polaków. Toteż w roku 1872, po wprowadzeniu nowej ustawy o nadzorze szkolnym, został pozbawiony prawa do inspekcji toruńskich szkół elementarnych. W roku 1878 został członkiem polskiego Towarzystwa Naukowego w Toruniu i był nim aż do śmierci. Opiekował się istniejącym przy kościele Towarzystwem Śpiewu im. św. Cecylii. Z jego też inicjatywy w roku 1887 główny ołtarz kościoła otrzymał obraz ochronny toruńskiego malarza Juliana Wałdowskiego, przedstawiający patronkę śpiewu. W 1886 r. założył w Toruniu Dom Zakonny Sióstr Elżbietanek.
Wychodząc z założenia, że prawidłowe przygotowanie dzieci do sakramentu pokuty i I Komunii św. wymaga nauki w języku ojczystym, nie aprobował germanizacyjnych wysiłków niemieckiego rządu. Z tego powodu był podejrzewany przez policję o zachęcanie parafian do czytania polskich książek i gazet, a zwłaszcza do uczenia dzieci języka polskiego. Jesienią 1892 r. ks. Schmeja założył w Toruniu bezpłatną szkółkę parafialną z polskim językiem nauczania. Mieściła się ona w domu parafialnym przy ul. Kopernika 4 (dziś nr 6). Mogły do niej uczęszczać wszystkie polskie dzieci przygotowujące się do przyjęcia sakramentów świętych. Istnienie tej szkółki ks. Emil Schmeja oparł na niepodważalnym wówczas prawie duchownych uznanych wyznań do organizowania kościelnej nauki religii. Został tam również zorganizowany polski chór dziecięcy.
W maju 1904 r. obchodzony był złoty jubileusz kapłaństwa ks. Emila Schmei. W związku z tym biskup chełmiński Augustyn Rosentreter przyznał mu honorowy tytuł radcy duchownego. W 1906 r. wybuchł w Toruniu i okolicy strajk dzieci polskich przeciw przymusowi nauki religii z wprowadzonych przez państwo niemieckie katechizmów. Wtedy ks. Szmeja wystąpił osobiście przeciw tej metodzie bezwzględnej germanizacji. 27 listopada 1907 r. zakończył życie. Został pochowany w podziemiach swego kościoła. Na progu prezbiterium upamiętnia go skromna marmurowa tablica z tekstem w języku łacińskim. Jego szkółka polska przetrwała w Toruniu do chwili przejęcia miasta przez Polskę w 1920 r.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2007-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Młody pasjonat liturgii

2024-06-04 12:34

Niedziela Ogólnopolska 23/2024, str. 68-69

[ TEMATY ]

liturgia

archiwum prywatne

Dawid Makowski

Dawid Makowski

W życiu bym nie przypuszczał, że teraz będę robił to, co robię, i to na taką skalę, ale... Pan Bóg potrafi zaskakiwać i robi to codziennie! – mówi Dawid Makowski.

Zielonogórzanin od dobrych kilku lat, mimo młodego wieku, nie tylko interesuje się, ale wręcz zachwyca liturgią i świętymi obrzędami. Na swoim koncie ma kilka książek, ponad 300 artykułów i wiele opracowań obrzędowych, a do tego współtworzy internetowy serwis, który przybliża wiernym liturgię Kościoła.

CZYTAJ DALEJ

Dzierżoniów. Pogrzeb Marii Chlipały - matki dziesięciorga dzieci

2024-06-07 22:02

[ TEMATY ]

bp Ignacy Dec

Dzierżoniów

pogrzeb matki kapłana

ks. Tadeusz Chlipała

ks. Andrzej Adamiak

Ostatnie pożegnanie ś.p. Marii Chlipały

Ostatnie pożegnanie ś.p. Marii Chlipały

Jej dzieciom zabraknie teraz osoby, którą nazywały prawdziwą przyjaciółką, chętną i otwartą do szczerych rozmów, troskliwą i opiekuńczą mamą – powiedział bp Ignacy Dec o Marii Chlipale, mamie kapłana i siostry zakonnej.

Pogrzebowej liturgii w piątek 7 czerwca w kościele Chrystusa Króla w Dzierżoniowie przewodniczył biskup senior diecezji świdnickiej. Mamę ks. prał. Tadeusza długoletniego rektora Wyższego Seminarium Duchownego diecezji świdnickiej, dziś proboszcza parafii św. Ap. Piotra i Pawła w Świebodzicach, mamę córki Reginy, dziś siostry zakonnej Ryszardy, żegnało dziesiątki kapłanów i sióstr zakonnych, liczna rodzina, przyjaciele, znajomi oraz parafianie.

CZYTAJ DALEJ

Ulicami Warszawy przeszedł XIX Marsz dla Życia i Rodziny

2024-06-16 16:40

[ TEMATY ]

marsz dla życia i rodziny

Artur Stelmasiak

"Mąż i żona - rodzina zjednoczona", "Czas na rodzinę", "Zjednoczeni dla życia, rodziny i ojczyzny" - takie hasła nieśli uczestnicy XIX Marszu dla Życia i Rodziny, który przeszedł w niedzielę popołudniu z Placu Trzech Krzyży przez ulicę Wiejską do Belwederu. Jego uczestnicy manifestowali obronę życia od poczęcia do naturalnej śmierci oraz przywiązanie do rodziny oraz małżeństwa kobiety i mężczyzny, domagali się też m.in. odrzucenia ustaw proaborcyjnych i przywrócenia krzyży w warszawskich urzędach.

Organizatorzy marszu - Centrum Życia i Rodziny - podkreśla, że obrona wartości: życia, rodziny, wolności i suwerenności jest możliwa tylko we wspólnym i zjednoczonym działaniu wszystkich, którym te wartości są drogie, tak w wymiarze lokalnym, jak i ogólnopolskim. Dlatego tego dnia, podobnie jak tydzień temu, marsze dla życia i rodziny przeszły w wielu polskich miastach, a od kwietnia do października przejdą one łącznie w ponad 50 polskich miastach.

CZYTAJ DALEJ
Przejdź teraz
REKLAMA: Artykuł wyświetli się za 15 sekund

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję