Reklama

Sprowadził siostry elżbietanki do Torunia

Niedziela toruńska 46/2007

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Ksiądz Emil Schmeja urodził się 5 października 1825 r. w Rusinowicach na Śląsku jako syn Jana, nauczyciela i organisty, oraz Ludwiki z domu Fremder. Był uczniem gimnazjum toruńskiego, gdzie w roku 1849 zdał maturę. Później przez dwa lata studiował prawo i teologię we Wrocławiu, skąd przeniósł się do Pelplina, gdzie w 1854 r. uzyskał święcenia kapłańskie w tamtejszym Seminarium Duchownym. Krótki czas był kapelanem Zakładu Sióstr Miłosierdzia w Chełmnie. W 1857 r. został wikariuszem w Człuchowie, rok później proboszczem w Klocówce pod Stargardem Gdańskim, gdzie przebywał 12 lat.
28 stycznia 1870 r. na własną prośbę otrzymał nominację diecezji chełmińskiej na proboszcza kościoła farnego św. Jana w Toruniu. Społeczność parafialna, głównie narodowości polskiej, przyjęła go z rezerwą jako zniemczonego Ślązaka. W rozpoczętym wkrótce okresie nasilonej germanizacji i walki rządu pruskiego, kanclerza Bismarcka z Kościołem katolickim (Kulturkampf) okazał się jednak kapłanem oddanym potrzebom religijnym i narodowym miejscowych Polaków. Toteż w roku 1872, po wprowadzeniu nowej ustawy o nadzorze szkolnym, został pozbawiony prawa do inspekcji toruńskich szkół elementarnych. W roku 1878 został członkiem polskiego Towarzystwa Naukowego w Toruniu i był nim aż do śmierci. Opiekował się istniejącym przy kościele Towarzystwem Śpiewu im. św. Cecylii. Z jego też inicjatywy w roku 1887 główny ołtarz kościoła otrzymał obraz ochronny toruńskiego malarza Juliana Wałdowskiego, przedstawiający patronkę śpiewu. W 1886 r. założył w Toruniu Dom Zakonny Sióstr Elżbietanek.
Wychodząc z założenia, że prawidłowe przygotowanie dzieci do sakramentu pokuty i I Komunii św. wymaga nauki w języku ojczystym, nie aprobował germanizacyjnych wysiłków niemieckiego rządu. Z tego powodu był podejrzewany przez policję o zachęcanie parafian do czytania polskich książek i gazet, a zwłaszcza do uczenia dzieci języka polskiego. Jesienią 1892 r. ks. Schmeja założył w Toruniu bezpłatną szkółkę parafialną z polskim językiem nauczania. Mieściła się ona w domu parafialnym przy ul. Kopernika 4 (dziś nr 6). Mogły do niej uczęszczać wszystkie polskie dzieci przygotowujące się do przyjęcia sakramentów świętych. Istnienie tej szkółki ks. Emil Schmeja oparł na niepodważalnym wówczas prawie duchownych uznanych wyznań do organizowania kościelnej nauki religii. Został tam również zorganizowany polski chór dziecięcy.
W maju 1904 r. obchodzony był złoty jubileusz kapłaństwa ks. Emila Schmei. W związku z tym biskup chełmiński Augustyn Rosentreter przyznał mu honorowy tytuł radcy duchownego. W 1906 r. wybuchł w Toruniu i okolicy strajk dzieci polskich przeciw przymusowi nauki religii z wprowadzonych przez państwo niemieckie katechizmów. Wtedy ks. Szmeja wystąpił osobiście przeciw tej metodzie bezwzględnej germanizacji. 27 listopada 1907 r. zakończył życie. Został pochowany w podziemiach swego kościoła. Na progu prezbiterium upamiętnia go skromna marmurowa tablica z tekstem w języku łacińskim. Jego szkółka polska przetrwała w Toruniu do chwili przejęcia miasta przez Polskę w 1920 r.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2007-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Katedralne organy to skarb Wrocławia

2024-06-25 15:20

Marzena Cyfert

Konferencja prasowa poświęcona katedralnym organom

Konferencja prasowa poświęcona katedralnym organom

W święto Jana Chrzciciela, patrona katedry wrocławskiej, Wrocławia i archidiecezji odbyła się konferencja prasowa poświęcona katedralnym organom. O budowie instrumentu, jego remoncie i znaczeniu mówili: ks. Paweł Cembrowicz, proboszcz parafii katedralnej, Włodzimierz Patalas, sekretarz miasta oraz organmistrz Dariusz Zych.

Organy zostały wybudowane w latach 1911-1913 dla Hali Stulecia i wówczas były największe na świecie. Mający obecnie ponad 13 tys. piszczałek instrument nadal utrzymuje się w światowej czołówce pod względem wielkości.

CZYTAJ DALEJ

Bp Marek Marczak przejął urząd Sekretarza Generalnego KEP

2024-06-24 20:01

[ TEMATY ]

bp Marek Marczak

KEP

sekretarz generalny

BP KEP

Bp Marek Marczak przejął 24 czerwca br. urząd Sekretarza Generalnego Konferencji Episkopatu Polski z rąk bp. Artura G. Mizińskiego, który pełnił tę funkcję w latach 2014-2024. Podpisanie stosownych dokumentów odbyło się w Sekretariacie KEP, którym od tej pory będzie kierował bp Marczak.

Bp Marczak podziękował bp. Mizińskiemu, który przez 10 lat pełnił funkcję sekretarza generalnego Konferencji Episkopatu Polski, „za jego pracę, poświęcenie oraz oddanie dla Kościoła w Polsce”.

CZYTAJ DALEJ

Paulini zapraszają na pielgrzymkowy szlak na Jasną Górę

2024-06-25 19:14

[ TEMATY ]

Jasna Góra

pielgrzymka

Karol Porwich/niedziela

- Jasna Góra nie ma wakacji - uśmiecha się rzecznik Sanktuarium o. Michał Bortnik i zapewnia, że paulini jak zawsze „z wielką gotowością otwierają drzwi Kaplicy Matki Bożej i bramy Jasnej Góry” przed „pątniczą rzeką”. Zakonnik podkreśla, że „po to tu jesteśmy, by ludzi prowadzić do Matki Najświętszej”. Paulini zapraszają na pielgrzymkowe szlaki, a te wiodą ze wszystkich zakątków Polski. Oprócz tych najbardziej tradycyjnych, sięgających początków istnienia częstochowskiego klasztoru, czyli pieszych, są i te dla rowerzystów, rolkowców czy pielgrzymów na koniach.

O. Bortnik zauważa, że patrząc na czerwcowe pielgrzymowanie, widać niejakie ożywienie. Są parafie, które po latach przerwy spowodowanej nie tylko pandemią, powracają do zwyczaju letnich „rekolekcji w drodze”. Teraz to specjalny czas dla Ślązaków. W czerwcu, a zwłaszcza lipcu nie ma prawie dnia, by na Jasną Górę nie przychodzili wierni z Górnego Śląska. Często jest to jeden dzień w drodze, jeden na Jasnej Górze i powrót pieszo. Niektórzy pozostają na Jasnej Górze nawet kilka dni. Do pielgrzymów pieszych dołączają wierni, którzy docierają autokarami, rowerami, a nawet biegiem.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję