Płodność miłości małżeńskiej nie ogranicza się jedynie do przekazywania życia dzieciom, lecz powinna obejmować ich wychowanie moralne i formację duchową. „To zadanie wychowawcze jest tak wielkiej wagi, że jego ewentualny brak z trudnością dałby się zastąpić”. Rodzice mają pierwszorzędne i niezbywalne prawo oraz obowiązek wychowania
Katechizm Kościoła Katolickiego, 2221
Dziś wiele mówi się o prawach dziecka. Wydaje się jednak, że niektóre osoby walczące o prawa najmłodszych zapominają lub pomijają pewne aspekty życia małego człowieka. Patrząc na dziecko, musimy dostrzec w nim pełnię człowieczeństwa i to już od chwili poczęcia. Więcej, rodzice muszą uświadamiać sobie człowieczeństwo swoich dzieci, a co za tym idzie ich prawa jeszcze przed poczęciem i przyjściem na świat. Tylko wtedy możemy mówić o pełnym oraz odpowiedzialnym rodzicielstwie.
Spróbujemy wspólnie przyjrzeć się podstawowym obowiązkom rodziców względem dzieci, oczywiście, będzie to tylko dotknięcie tematu, ponieważ o rodzicielstwie oraz wychowaniu powstały już tomy literatury zarówno naukowej, jak i popularnonaukowej czy poradnikowej.
Człowieczeństwo
Pierwszym obowiązkiem rodziców względem dzieci jest uznanie ich pełnego i odrębnego człowieczeństwa. „Rodzice powinni uważać swoje dzieci za dzieci Boże i szanować je jako osoby ludzkie” (KKK, 2222). Ten aspekt pomijają często zwolennicy aborcji, środków wczesnoporonnych, metody in vitro i innych działań skierowanych przeciwko płodowi. Nie zauważają, że dziecko jest odrębną osobą posiadającą swoje prawa i swoją godność już w chwili poczęcia. Wszelkie jej ograniczenia wypływają z egoizmu, chciwości czy źle pojętej miłości własnej. Ograniczanie wolności człowieka, dlatego, że przeszkadza innemu lub nie jest przez kogoś akceptowany, jest zawsze wielkim naruszeniem wolności i sprawiedliwości. To tak jak byśmy chcieli zabijać lub wysyłać do więzienia np. niewygodnych czy nielubianych sąsiadów, współpracowników czy członków rodziny. A zatem rodzice mają obowiązek uznania odrębności i godności swojego dziecka już w chwili poczęcia. Wynika to nie tylko z samego człowieczeństwa, lecz także z faktu dziecięctwa Bożego.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Miłość
Rodzice mają obowiązek kochania swoich dzieci. Nie chodzi tu, oczywiście, o nastawienie emocjonalne, tak samo zresztą jak w miłości małżeńskiej, lecz o troskę o ich dobro, umiejętność poświęcania się dla swoich dzieci, rezygnację z części swoich praw oraz przywilejów na ich korzyść, poświęcaną im uwagę oraz czas. Prawdziwa miłość troszczy się o człowieka i jego dobro, walcząc często z własnym egoizmem, a także wygodnictwem.
Miłość rodziców względem dzieci znajduje swój wyraz już w momencie planowania potomstwa - czasu przyjścia na świat czy liczby dzieci. Rodzice nie mogą na przykład ograniczać liczby potomstwa, kierując się wygodą czy odwrotnie planować poczęcie tylko dla umocnienia swojej wzajemnej relacji. W obu przypadkach jest to wyraz egoizmu oraz niedojrzałej miłości rodziców i małżonków.
Reklama
Wychowanie
„Rodzice pierwsi są odpowiedzialni za wychowanie swoich dzieci. Wypełniają tę odpowiedzialność najpierw przez założenie ogniska rodzinnego, w którym panuje czułość, przebaczenie, szacunek, wierność i bezinteresowna służba” (KKK, 2223).
Na rodzicach spoczywa obowiązek wychowania dzieci. Wymaga on najpierw właściwego i świadomego samowychowania. Tylko małżonkowie, którzy potrafią pracować nad sobą i wychowywać siebie nawzajem, będą dobrymi wychowawcami dla swoich dzieci. Tego obowiązku nie można przerzucić na osoby trzecie. Podstawy wychowania wynosi się zawsze z domu rodzinnego. Kształtują się one już od momentu poczęcia i trwają przez pierwsze lata życia. Późniejsza działalność wychowawcza jest tylko uzupełnianiem oraz umacnianiem osiągnięć tego czasu.
Katechizm Kościoła Katolickiego wyraźnie wskazuje na podstawowe kierunki wychowania dzieci. Są nimi: nauka czułości, szacunku, przebaczania, wierności, bezinteresownej służby, podporządkowanie wartości materialnych i fizycznych duchowym. Dochodzi się do nich przez kształtowanie cnót. Podstawowym narzędziem wychowania dzieci przez rodziców jest ich przykład życia, umiejętność przyznania się do własnych błędów i wspomniane już samowychowanie.
Reklama
Dom rodzinny
„Dom rodzinny stanowi naturalne środowisko wprowadzania dzieci w solidarność i odpowiedzialność wspólnotową. Rodzice powinni uczyć swoje dzieci unikania fałszywych ustępstw i poniżania się, które stanowią zagrożenie dla każdej społeczności ludzkiej” (KKK, 2224).
Wychowanie dziecka powinno odbywać się w domu rodzinnym, który budują rodzice, tworząc odpowiednią atmosferę i właściwe warunki rozwoju członków rodziny. W tym naturalnym środowisku dzieci uczą się odpowiedzialności, solidarności i właściwych relacji międzyludzkich. Od domu rodzinnego w dużej mierze zależeć będzie umiejętność życia w społeczności, a w przyszłości założenie własnej rodziny.
Ewangelizacja
Rodzice są pierwszymi i najważniejszymi nauczycielami wiary. Nie chodzi tu bynajmniej o przekaz wiedzy religijnej, lecz o nauczenie dobrego, osobowego kontaktu z Panem Bogiem. Powinni wprowadzać dzieci w swoje życie religijne, tak jak wprowadzają je do rodziny. Bóg musi być obecny w domu jako osoba realna, ważna, obdarzana szacunkiem i miłością.
Kształcenie
Kolejnym obowiązkiem rodziców jest kształcenie dziecka. Na nich ciąży powinność wyboru szkoły. Rodzice nie mogą kierować się tylko i wyłącznie własnymi sympatiami, lecz przede wszystkim dobrem dziecka. Błędem jest wymuszanie na dziecku kontynuacji linii rodzinnej - szkoły czy zawodu.
Usamodzielnienie
Ostatnim zadaniem rodziców jest nauka samodzielności i wprowadzenie dzieci w samodzielne życie. Polega to między innymi na wyborze szkoły, zawodu czy współmałżonka (por. KKK, 2230).
