Reklama

Kosynierzy z Bieździedzy

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Charakterystycznym elementem obrzędowości Wielkiego Tygodnia są straże grobowe. Dawnej popularne były one w całym kraju, dziś najsilniej reprezentowane są na Podkarpaciu, ich bastionem jest Rzeszowszczyzna. Straż grobowa to z definicji honorowa formacja paramilitarna, pełniąca wartę w kościele przy Bożym Grobie od Wielkiego Piątku po południu do Rezurekcji. Zgodnie z wielowiekową tradycją, sprawują ją zazwyczaj młodzi mężczyźni ubrani w stroje nawiązujące często do historycznych mundurów wojskowych czy strażackich, bądź do dawnych ubiorów wiejskich. Obyczaj pełnienia warty przy Grobie Chrystusa urządzonym w kościele w Polsce jest obecny co najmniej od połowy XVII w., a opisywany w źródłach z XVIII i XIX wieku. - Obecność Straży Grobu Pańskiego to jeden ze zwyczajów wielkanocnych, który najprawdopodobniej ma średniowieczny rodowód i związany jest ze sprowadzeniem do Polski z Palestyny w 1163 r.
Zakonu Kanoników Regularnych Stróżów Świętego Grobu Jerozolimskiego, zwanych również Bożogrobcami - mówi Damian Drąg - kierownik Muzeum Etnograficznego w Rzeszowie. - W Polsce pierwszy klasztor założyli w Miechowie, a później m.in. w Przeworsku. Bożogrobcy, zwani też w kraju Miechowitami zapoczątkowali zwyczaj budowania grobów Chrystusa w Wielkim Tygodniu i pełnili przy nich straż. Członkowie straży grobowych byli specjalnie wybierani. W wielu miejscowościach strażnikiem grobu mogli być tylko ci, którzy odbyli służbę wojskową. Przeważnie byli to młodzi chłopcy, reprezentacyjni. Wyróżniana jest też osoba, która jakby dowodzi oddziałem straży, ta funkcja przechodziła często z pokolenia na pokolenie w jednej rodzinie. Dziś straże składają się często z ochotników OSP w mundurach galowych. - Mimo że zwyczaj straży grobowej ma stosunkowo niewielki zasięg, to występuje w nim znaczna różnorodność. Różne są kostiumy, nazwy, tradycje o pochodzeniu oddziałów, a także zwyczaje towarzyszące obrzędowej oprawie - mówi Damian Drąg. Ewenementem w skali regionu, a nawet Polski są Kosynierzy z Bieździedzy koło Jasła. Strojami nawiązują oni do chłopskiej piechoty z czasów powstania kościuszkowskiego. Stanowi go m. in. mundur Kosyniera: biała sukmana, czapka rogatywka krakowska, spodnie białe w czerwone pionowe paski, buty wysokie i „broń”, kosa na tzw. kosisku osadzona na sztorc. Nie wiadomo, kiedy dokładnie powstał oddział bieździedzkich Kosynierów. Istniał on co najmniej od połowy XIX wieku. - Dowodzi tego napis na szarfie sztandarowej, który brzmi: „Gwardia Kozaków Polskich Stefana Batorego pod opieką NMP. Wiara i ojczyzna - październik 1904 r. Carnegie - Pensylwania USA”. Biało-czerwony sztandar został ufundowany przez Polaków - emigrantów ze Stanów Zjednoczonych i przysłany dla Oddziału Kosynierów w 1904 r. - podkreśla Bolesław Wójtowicz z Biedździedzy - emerytowany nauczyciel, były kosynier. Ten sztandar przetrwał do dziś, ale w 2002 r. Oddziałowi Kosynierów z Bieździedzy ufundowano nowy. - Być Kosynierem to zaszczyt i wyróżnienie, ale i obowiązek. Dyscyplina tu niemal wojskowa. Istnieje tu regulamin, honorowe stopnie wojskowe, musztra ta sama od wielu lat - podkreśla Bolesław Wójtowicz. Oddział bieździedzkich Kosynierów liczy przeważnie 24 członków. Od 1945 r. kosynierzy pełnią swoją patriotyczną służbę przy grobie Chrystusa oraz biorą udział w różnych uroczystościach religijnych i świeckich. Przede wszystkim uczestniczą w Świętach Wielkanocnych i Bożego Ciała. - Nasz region jest jednym z nielicznych, gdzie zwyczaj pełnienia warty przy Grobie Chrystusa jest tak bogaty, wciąż się rozwija i ma nowych naśladowców - podkreśla kierownik Muzeum Etnograficznego w Rzeszowie. - Z roku na rok oddziałów straży grobowych przybywa - dodaje. Straże, które w naszym regionie, zwłaszcza te z okolica Leżajska i Przeworska określane są mianem „Turki”, nie tylko trzymają straż przy grobie Chrystusa, ale w Wielką Sobotę w wielu miejscowościach asystują księdzu przy święceniu pokarmów, a w Wielką Niedzielę biorą udział w Rezurekcji odprawianej o świcie oraz organizują parady z pokazami musztry i odwiedzają domy, składając mieszkańcom życzenia świąteczne. - Straże Grobowe to świadectwo kontynuowania tradycji wielkanocnych i znak przywiązania do wiary naszych ojców - podkreśla ks. prał. Stanisław Mac - proboszcz parafii katedralnej w Rzeszowie. Całokształt zewnętrznego splendoru Bożego Grobu zmierza do pogłębienia w nas modlitwy - mówi.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2010-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Abp Gänswein: usunięcie z Watykanu było gorzkim osobistym doświadczeniem

2024-06-26 09:58

[ TEMATY ]

Watykan

abp Gänswein

Włodzimierz Rędzioch

Arcybiskup Georg Gänswein postrzega swoją nominację na nuncjusza apostolskiego w krajach bałtyckich jako koniec swojego "wygnania". „Usunięcie z Watykanu przez papieża Franciszka było dla niego gorzkim osobistym doświadczeniem", powiedział były prywatny sekretarz papieża Benedykta XVI i emerytowany prefekt Domu Papieskiego niemieckiemu tygodnikowi "Die Tagespost" z Würzburga.

"Ale nie dałem się zniechęcić, miałem nadzieję i modliłem się, że pewnego dnia będzie na mnie czekać nowe zadanie. Teraz już jest. Bardzo możliwe, że za nominacją na nuncjusza apostolskiego kryje się boska logika, która wykorzystała papieską pedagogikę" - stwierdził.

CZYTAJ DALEJ

Pustelnik z Góry Maryi

Niedziela Ogólnopolska 25/2022, str. 20

[ TEMATY ]

patron tygodnia

pl.wikipedia.org

Św. Wilhelm z Vercelli

Św. Wilhelm z Vercelli

Założył siedem eremów i dał początek sławnemu we Włoszech sanktuarium maryjnemu na Montevergine.

Święty Wilhelm, gdy miał 15 lat, przywdział habit zakonny. Potem postanowił nawiedzić jako pielgrzym najgłośniejsze za jego czasów miejsca święte. Udał się więc do Hiszpanii na grób św. Jakuba Apostoła w Santiago de Compostela, a następnie pielgrzymował po Włoszech. Chciał dotrzeć także do Ziemi Świętej, jednak w Brindisi spotkał się ze św. Janem z Matery, przyszłym założycielem nowej rodziny zakonnej, i ten zachęcił go do życia w pokucie. Pierwszą pustelnię Wilhelm zbudował we Włoszech, na Górze Maryi (Montevergine), na wysokości 1270 m. Sława jego osoby ściągała jednak do niego uczniów, którzy wybudowali obok niego domki oraz kościółek. Dla pewnego porządku Wilhelm ułożył regułę. Powstała kongregacja zakonna (wilhelmianie), która z biegiem czasu została włączona do rodziny benedyktyńskiej.

CZYTAJ DALEJ

Mark Rutte został wybrany nowym sekretarzem generalnym NATO

2024-06-26 11:02

[ TEMATY ]

NATO

PAP/EPA/IRIS VAN DEN BROEK

Mark Rutte (z prawej)

Mark Rutte (z prawej)

Rada Północnoatlantycka podjęła w środę decyzję o wyborze premiera Holandii Marka Ruttego na stanowisko kolejnego sekretarza generalnego NATO. Rutte zastąpi Norwega Jensa Stoltenberga.

Szef rządu Holandii obejmie funkcję sekretarza generalnego od 1 października br., gdy wygaśnie kadencja Stoltenberga, stojącego na czele Sojuszu od 2014 roku. (PAP)

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję