Reklama

Sekrety dawnej kuchni

Baranek z czosnkiem, jajka w skorupkach z rakami, baba pieczona po polsku - to tylko niektóre dania świąteczne staropolskiej kuchni.

Niedziela Ogólnopolska 13/2005

Krzysztof Koper

Foremki na babki wielkanocne (miedziane)

Foremki na babki wielkanocne (miedziane)

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Ponad 300 przepisów na mięsa, ryby, pasztety, ciasta, likwory, galarety; rady i sekrety kucharskie znajdziemy w pozycji z 1682 r. Compedium Ferculorum albo Zebranie potraw przez urodzonego Stanisława Czernieckiego. „A teraz pierwszy rozdział w Imię Pańskie zaczynam” - pisze kuchmistrz Lubomirskich, na którego kulinariach wzorował się Mickiewicz w Panu Tadeuszu. Właściwie jest to najstarsza zachowana książka kucharska, bo z wcześniejszego wydania z XVI wieku dotrwała tylko okładka i 2 strony.
„Weźmiy świeżego żubra albo łosia, albo jelenia, albo daniela, albo sarnę, albo dziką kozę, albo co tam chcesz” - czytamy w recepcie na ucztę.
Jeden z mistrzów kuchni zapisuje nawet uwagi dotyczące kucharza: „Kucharz ma być ochendożony, z czupryną albo głową wyczeszaną, z rękami umytymi, paznokciami oberżnionymi, opasany fartuchem białym, trzeźwo nieswadliwy, pokorny, chyży, smak dobrze rozumiejący”.
Przepisy francuskie, niemieckie i polskie zebrane są w wydanym w 1800 r. opracowaniu Kucharz doskonały w wybornym guście, z oszczędnością dogodny, z kopersztychami zastawiania stołów.
Jest tam m.in. „baba pieczona po polsku”. Przed włożeniem do pieca foremki z wyrobionym ciastem wystarczyło tylko wymieszać: „pół kwarty mleka, włóż do niego trzy ćwierci funta masła, cztery łuty tłuczonego cukru, nieco tłuczonego muszkatułowego kwiatu, po pół funta drobnych i wielkich rozynków, wypłukanych w czystey wodzie, cztery łuty obranych migdałów i drobno pokraianych, 6 całych iay, trochę drobnych drożdży i 1 łyżkę pełną wódki”.
Do unikalnych wydawnictw kucharskich można zaliczyć małą książeczkę o wymiarach 1,1 cm x 2,3 cm, w oprawie srebrnej, zamykanej na miniaturową klamerkę. Secesyjne ornamenty na pudełku i ucho od łańcuszka pozwalały nosić ją na szyi jako ozdobę i mieć zawsze pod ręką. Do czytania był konieczny binokl.
Kilkaset książek kucharskich, w tym wymienione, znajduje się wśród 9 000 tomów (np. dzieł Apianusa, Heweliusza i Kopernika) w bibliotece Muzeum im. Przypkowskich w Jędrzejowie, gdzie gromadzi się również stare naczynia i przybory kuchenne.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2005-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Rząd szykuje się do przejęcia KRRiT

2025-03-21 08:49

[ TEMATY ]

KRRiT

Adobe Stock

Wkrótce cały skład Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji może zostać odwołany? Nie wykluczam takiego scenariusza – mówi wiceminister kultury Maciej Wróbel w wywiadzie opublikowanym w "Dzienniku Gazecie Prawnej".

"W kwietniu dojdzie do ostatnich szlifów nad zapisami ustawy. Pod koniec przyszłego miesiąca projekt najprawdopodobniej trafi do wykazu prac rządu i zaczną się jego konsultacje. Zakładamy, że w lipcu ustawa może trafić do Sejmu. Zobaczymy, jak będzie wyglądać proces jej uchwalania w parlamencie, ale chciałbym, żeby we wrześniu weszła w życie, aby od przyszłego roku można było kształtować budżet mediów na nowych zasadach" - odpowiedział.
CZYTAJ DALEJ

Minister Kotula składa zawiadomienie do prokuratury na środowiska antyaborcyjne

2025-03-20 13:11

[ TEMATY ]

minister

Katarzyna Kotula

PAP/Piotr Nowak

"Dziś składam zawiadomienie o możliwości popełnienia wykroczenia w związku z atakiem środowisk antyaborcyjnych na miejsce, gdzie kobiety mogą uzyskać rzetelną informację o przysługujących im prawach – punkt „AboTak”" - poinformowała na swoim profilu minister ds. równości Katarzyna Kotula.

Według pani minister pikietom antyaborcyjnym towarzyszą "wulgarne okrzyki, drastyczne i gorszące treści, nieznośny huk z nagłośnienia" i jak dodaje to spotyka osoby, które mieszkają w okolicach pikiety.
CZYTAJ DALEJ

Jubileusze Sióstr Nazaretanek

2025-03-21 20:15

[ TEMATY ]

siostry nazaretanki

prowincja warszawska

Łukasz Krzysztofka/Niedziela

Abp Adrian Galbas SAC, metropolita warszawski, będzie jutro (22 marca) przewodniczył uroczystej Eucharystii z okazji 150-lecia założenia Zgromadzenia Sióstr Najświętszej Rodziny z Nazaretu oraz 100-lecia powstania Prowincji Najświętszego Imienia Jezus.

Główne uroczystości rozpoczną się o godz. 9.40 w klasztorze przy ul. Czerniakowskiej 137 w Warszawie przemówieniem siostry prowincjalnej Wiesławy Hyzińskiej. Następnie o godz. 10.00 w parafii św. Stefana Króla Wyznawcy sprawowana będzie uroczysta Eucharystia pod przewodnictwem abp. Galbasa, metropolity warszawskiego.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję