Reklama

Przegląd „Niedzieli” z lat 1926-39

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

4 kwietnia 1926 r., na Niedzielę Wielkanocną, z inicjatywy bp. Teodora Kubiny ukazał się pierwszy numer „Niedzieli”- tygodnika katolickiego dla diecezji częstochowskiej. Mija zatem 84. rok istnienia pisma i wchodzimy w rok jego 85-lecia. Z tej okazji warto przybliżyć cenną monografię bibliograficzno-prasoznawczą pt. „Tygodnik Katolicki «Niedziela» 1926-1939” pióra Agnieszki Bajor i Zbigniewa Żmigrodzkiego, wydaną kilka lat temu przez Wydawnictwo Akademii Polonijnej EDUKATOR w Częstochowie. Jest to, jak dotąd, jedyne tak szerokie opracowanie dotyczące „Niedzieli”, monografia zrobiona z dużą znajomością warsztatu i z dużą starannością.

Historia, założenia pisma, ludzie

W pracy omówiono najważniejsze aspekty funkcjonowania pisma, takie jak historia powstania, założenia programowe, osoby: założyciela - bp. Teodora Kubiny i pierwszych redaktorów - ks. Wojciecha Mondrego i ks. Stanisława Gałązki. Poruszono również inne problemy, zwłaszcza dotyczące nakładu i kolportażu, formy wydawniczej, dokonano także przeglądu zawartości pisma. Aby podołać temu zadaniu, autorzy przejrzeli wszystkie roczniki „Niedzieli” z lat 1926-39, których komplet posiada tylko Biblioteka Jagiellońska.
Monografia mimo swojego niewątpliwego waloru naukowego jest napisana w sposób bardzo przystępny, językiem komunikatywnym, trafiającym do każdego czytelnika. Ma również wymiar poznawczy przez omawianie tematów aktualnych zarówno kilkadziesiąt lat temu, jak i dziś. Prasa katolicka - zarówno wtedy, jak i obecnie - jest niezwykle ważna dla prawidłowego rozwoju osobowości Polaków. Rozumiał to bardzo dobrze pierwszy biskup częstochowski Teodor Kubina, który w 1923 r. założył w Katowicach „Gościa Niedzielnego”, a po objęciu w 1925 r. rządów w nowo powstałej diecezji częstochowskiej opracował założenia programowe dla „Niedzieli” i polecił ks. Wojciechowi Mondremu wydawanie tego pisma. O tym, jak leżało mu na sercu to dzieło, mogą świadczyć następujące słowa: „...gdyby św. Paweł, wielki Apostoł Chrystusowy, dziś znowu przyszedł na świat, aby jak przed 1900 laty znowu rozszerzać na ziemi Królestwo Chrystusowe, to by przede wszystkim w tym celu stworzył pismo, gazetę lub dziennik katolicki. Bo nie ma dziś skuteczniejszego apostolstwa Chrystusowego jak właśnie słowo drukowane”. Bp Kubina troszczył się o swe dzieło i był z niego dumny. W czasie wizyty w 1929 r. u papieża Piusa XI przekazał mu pięknie wydany numer „Niedzieli” o Kongresie Eucharystycznym i rocznik 1927 w skórzanej oprawie. Ojciec Święty bardzo tygodnik chwalił, błogosławił jego pracownikom i czytelnikom, polecał, aby wszyscy go kupowali.
„Niedziela” przeznaczona była dla każdego, a zwłaszcza dla rodzin, stąd jej tematyka musiała być różnorodna. Zgodnie z dyrektywami biskupa, miała pisać prawdę, powinna była być pozbawiona fałszu i silnego kontekstu politycznego. Miała być poświęcona głównie religii i apostolstwu, tak by czynić z wiernych katolików czynu. Choć była pismem religijnym, poruszała także tematykę edukacyjną, polityczną i gospodarczą, a to dlatego, że większości czytelników nie stać było na jakąkolwiek inną gazetę. Wysuwano na czoło rolę „Niedzieli” dla diecezji, dla księży, którzy mogli się nią posługiwać w pracy duszpasterskiej.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Nakład, kolportaż

Bardzo ciekawe i wnikliwe są rozważania dotyczące nakładu i kolportażu. Nakład pierwszego numeru, 7 tys. egzemplarzy, rozszedł się błyskawicznie i systematycznie rósł, osiągając w 1936 r. liczbę 16 tys. prenumeratorów. Ta liczba została osiągnięta dużym wysiłkiem samej redakcji i niektórych księży. Rozprowadzano „Niedzielę” różnymi metodami, np. w soboty przez kościelnych i ministrantów, na wsiach przez sołtysów i ich rodziny, w miastach przez chłopców z Krucjaty Eucharystycznej, w niedzielę przed Mszą św. Zasadniczą rolę odgrywali, oczywiście, księża. Niektórzy, świadomi znaczenia prasy, organizowali np. Dni Dobrej Prasy i osiągali w sprzedaży tygodnika bardzo dobre rezultaty. W parafii w Kłobucku np. dzięki dużemu zaangażowaniu i dobrym pomysłom sprzedano w ciągu trzech miesięcy 1929 r. 6400 egzemplarzy „Niedzieli”.

Treść tygodnika

Jeśli chodzi o zawartość treściową tygodnika, najciekawsza była ona, zdaniem autorów monografii, w początkowym okresie wydawania pisma. Eksperymentowano wówczas z różnorodną, urozmaiconą tematyką. Późniejszy okres stał się czasem zastoju, artykuły były niekiedy tasiemcowe i na słabym poziomie, zwłaszcza sprawozdania z pielgrzymek. „Niedziela” znów stała się ciekawsza po 1933 r., poruszano wtedy palące problemy polityczne, związane z hitleryzmem i komunizmem. Autorzy monografii bardzo szczegółowo i ciekawie opisują zawartość pisma w poszczególnych latach. Pismo mimo pewnych braków poruszało jednak wiele tematów aktualnych do dziś, jak choćby problem sekt, alkoholizmu, problemy małżeńskie, szkolne, problemy związane z bezrobociem i inne. „Niedziela” była pismem popularnym na miarę ówczesnych możliwości i oczekiwań czytelniczych i ugruntowywała w swoich odbiorcach idee polskości i katolicyzmu.
Dziś „Niedziela” to inne pismo, piękne graficznie, starające się o wysoki poziom, mające swoje miejsce na ogólnopolskim rynku wydawniczym. Ale poruszane problemy się nie zmieniają, a nawet w wyniku globalizacji i łatwości komunikowania się między ludźmi, narastają. Tym bardziej należy się wdzięczność autorom monografii o przedwojennej „Niedzieli” za przybliżenie tych problemów, ale także historii i zasług tygodnika dzisiejszemu jej czytelnikowi.

2010-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Watykański dyplomata: prostytucja nigdy nie powinna być postrzegana jako "godna" praca

2024-06-25 11:40

[ TEMATY ]

Watykan

Karol Porwich/Niedziela

Stały obserwator Stolicy Apostolskiej przy Biurze Narodów Zjednoczonych i Instytucji Specjalistycznych w Genewie podczas 56. regularnego spotkania Rady Praw Człowieka ONZ zdecydowanie potępił wykorzystywanie kobiet i dziewcząt poprzez prostytucję. „Prostytucja jest poważnym naruszeniem ludzkiej godności i podstawowych praw człowieka” - powiedział w arcybiskup Ettore Balestrero.

Przedstawiciel Stolicy Apostolskiej sprzeciwił się w szczególności trywializowaniu tego zjawiska jako tzw. „pracy seksualnej”. "Prostytucja nigdy nie powinna być postrzegana jako `godna` praca" - powiedział abp Balestrero, wyjaśniając stanowisko Kościoła. Jest to raczej nadużycie kosztem głównie kobiet i dziewcząt, które znajdują się w sytuacji ubóstwa i wielkiej bezbronności i wierzą, że nie mają innych możliwości. "Ci, którzy wykorzystują takie ofiary, tacy jak syndykaty przestępcze, handlarze ludźmi i inni, tragicznie traktują te kobiety jedynie jako niewyczerpane źródło nielegalnego i haniebnego zysku" - podkreślił abp Balestrero.

CZYTAJ DALEJ

Josemaria Escriva de Balaguer

Niedziela Ogólnopolska 1/2002

[ TEMATY ]

święty

błogosławieni

pl.wikipedia.org

Josemaria Escriva de Balaguer- założyciel Opus Dei

Josemaria Escriva de Balaguer- założyciel Opus Dei

Msza św. za Polskę

CZYTAJ DALEJ

Mark Rutte został wybrany nowym sekretarzem generalnym NATO

2024-06-26 11:02

[ TEMATY ]

NATO

PAP/EPA/IRIS VAN DEN BROEK

Mark Rutte (z prawej)

Mark Rutte (z prawej)

Rada Północnoatlantycka podjęła w środę decyzję o wyborze premiera Holandii Marka Ruttego na stanowisko kolejnego sekretarza generalnego NATO. Rutte zastąpi Norwega Jensa Stoltenberga.

Szef rządu Holandii obejmie funkcję sekretarza generalnego od 1 października br., gdy wygaśnie kadencja Stoltenberga, stojącego na czele Sojuszu od 2014 roku. (PAP)

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję