Reklama

Przegląd „Niedzieli” z lat 1926-39

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

4 kwietnia 1926 r., na Niedzielę Wielkanocną, z inicjatywy bp. Teodora Kubiny ukazał się pierwszy numer „Niedzieli”- tygodnika katolickiego dla diecezji częstochowskiej. Mija zatem 84. rok istnienia pisma i wchodzimy w rok jego 85-lecia. Z tej okazji warto przybliżyć cenną monografię bibliograficzno-prasoznawczą pt. „Tygodnik Katolicki «Niedziela» 1926-1939” pióra Agnieszki Bajor i Zbigniewa Żmigrodzkiego, wydaną kilka lat temu przez Wydawnictwo Akademii Polonijnej EDUKATOR w Częstochowie. Jest to, jak dotąd, jedyne tak szerokie opracowanie dotyczące „Niedzieli”, monografia zrobiona z dużą znajomością warsztatu i z dużą starannością.

Historia, założenia pisma, ludzie

W pracy omówiono najważniejsze aspekty funkcjonowania pisma, takie jak historia powstania, założenia programowe, osoby: założyciela - bp. Teodora Kubiny i pierwszych redaktorów - ks. Wojciecha Mondrego i ks. Stanisława Gałązki. Poruszono również inne problemy, zwłaszcza dotyczące nakładu i kolportażu, formy wydawniczej, dokonano także przeglądu zawartości pisma. Aby podołać temu zadaniu, autorzy przejrzeli wszystkie roczniki „Niedzieli” z lat 1926-39, których komplet posiada tylko Biblioteka Jagiellońska.
Monografia mimo swojego niewątpliwego waloru naukowego jest napisana w sposób bardzo przystępny, językiem komunikatywnym, trafiającym do każdego czytelnika. Ma również wymiar poznawczy przez omawianie tematów aktualnych zarówno kilkadziesiąt lat temu, jak i dziś. Prasa katolicka - zarówno wtedy, jak i obecnie - jest niezwykle ważna dla prawidłowego rozwoju osobowości Polaków. Rozumiał to bardzo dobrze pierwszy biskup częstochowski Teodor Kubina, który w 1923 r. założył w Katowicach „Gościa Niedzielnego”, a po objęciu w 1925 r. rządów w nowo powstałej diecezji częstochowskiej opracował założenia programowe dla „Niedzieli” i polecił ks. Wojciechowi Mondremu wydawanie tego pisma. O tym, jak leżało mu na sercu to dzieło, mogą świadczyć następujące słowa: „...gdyby św. Paweł, wielki Apostoł Chrystusowy, dziś znowu przyszedł na świat, aby jak przed 1900 laty znowu rozszerzać na ziemi Królestwo Chrystusowe, to by przede wszystkim w tym celu stworzył pismo, gazetę lub dziennik katolicki. Bo nie ma dziś skuteczniejszego apostolstwa Chrystusowego jak właśnie słowo drukowane”. Bp Kubina troszczył się o swe dzieło i był z niego dumny. W czasie wizyty w 1929 r. u papieża Piusa XI przekazał mu pięknie wydany numer „Niedzieli” o Kongresie Eucharystycznym i rocznik 1927 w skórzanej oprawie. Ojciec Święty bardzo tygodnik chwalił, błogosławił jego pracownikom i czytelnikom, polecał, aby wszyscy go kupowali.
„Niedziela” przeznaczona była dla każdego, a zwłaszcza dla rodzin, stąd jej tematyka musiała być różnorodna. Zgodnie z dyrektywami biskupa, miała pisać prawdę, powinna była być pozbawiona fałszu i silnego kontekstu politycznego. Miała być poświęcona głównie religii i apostolstwu, tak by czynić z wiernych katolików czynu. Choć była pismem religijnym, poruszała także tematykę edukacyjną, polityczną i gospodarczą, a to dlatego, że większości czytelników nie stać było na jakąkolwiek inną gazetę. Wysuwano na czoło rolę „Niedzieli” dla diecezji, dla księży, którzy mogli się nią posługiwać w pracy duszpasterskiej.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Nakład, kolportaż

Bardzo ciekawe i wnikliwe są rozważania dotyczące nakładu i kolportażu. Nakład pierwszego numeru, 7 tys. egzemplarzy, rozszedł się błyskawicznie i systematycznie rósł, osiągając w 1936 r. liczbę 16 tys. prenumeratorów. Ta liczba została osiągnięta dużym wysiłkiem samej redakcji i niektórych księży. Rozprowadzano „Niedzielę” różnymi metodami, np. w soboty przez kościelnych i ministrantów, na wsiach przez sołtysów i ich rodziny, w miastach przez chłopców z Krucjaty Eucharystycznej, w niedzielę przed Mszą św. Zasadniczą rolę odgrywali, oczywiście, księża. Niektórzy, świadomi znaczenia prasy, organizowali np. Dni Dobrej Prasy i osiągali w sprzedaży tygodnika bardzo dobre rezultaty. W parafii w Kłobucku np. dzięki dużemu zaangażowaniu i dobrym pomysłom sprzedano w ciągu trzech miesięcy 1929 r. 6400 egzemplarzy „Niedzieli”.

Treść tygodnika

Jeśli chodzi o zawartość treściową tygodnika, najciekawsza była ona, zdaniem autorów monografii, w początkowym okresie wydawania pisma. Eksperymentowano wówczas z różnorodną, urozmaiconą tematyką. Późniejszy okres stał się czasem zastoju, artykuły były niekiedy tasiemcowe i na słabym poziomie, zwłaszcza sprawozdania z pielgrzymek. „Niedziela” znów stała się ciekawsza po 1933 r., poruszano wtedy palące problemy polityczne, związane z hitleryzmem i komunizmem. Autorzy monografii bardzo szczegółowo i ciekawie opisują zawartość pisma w poszczególnych latach. Pismo mimo pewnych braków poruszało jednak wiele tematów aktualnych do dziś, jak choćby problem sekt, alkoholizmu, problemy małżeńskie, szkolne, problemy związane z bezrobociem i inne. „Niedziela” była pismem popularnym na miarę ówczesnych możliwości i oczekiwań czytelniczych i ugruntowywała w swoich odbiorcach idee polskości i katolicyzmu.
Dziś „Niedziela” to inne pismo, piękne graficznie, starające się o wysoki poziom, mające swoje miejsce na ogólnopolskim rynku wydawniczym. Ale poruszane problemy się nie zmieniają, a nawet w wyniku globalizacji i łatwości komunikowania się między ludźmi, narastają. Tym bardziej należy się wdzięczność autorom monografii o przedwojennej „Niedzieli” za przybliżenie tych problemów, ale także historii i zasług tygodnika dzisiejszemu jej czytelnikowi.

2010-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Dzierżoniów. Pogrzeb Marii Chlipały - matki dziesięciorga dzieci

2024-06-07 22:02

[ TEMATY ]

bp Ignacy Dec

Dzierżoniów

pogrzeb matki kapłana

ks. Tadeusz Chlipała

ks. Andrzej Adamiak

Ostatnie pożegnanie ś.p. Marii Chlipały

Ostatnie pożegnanie ś.p. Marii Chlipały

Jej dzieciom zabraknie teraz osoby, którą nazywały prawdziwą przyjaciółką, chętną i otwartą do szczerych rozmów, troskliwą i opiekuńczą mamą – powiedział bp Ignacy Dec o Marii Chlipale, mamie kapłana i siostry zakonnej.

Pogrzebowej liturgii w piątek 7 czerwca w kościele Chrystusa Króla w Dzierżoniowie przewodniczył biskup senior diecezji świdnickiej. Mamę ks. prał. Tadeusza długoletniego rektora Wyższego Seminarium Duchownego diecezji świdnickiej, dziś proboszcza parafii św. Ap. Piotra i Pawła w Świebodzicach, mamę córki Reginy, dziś siostry zakonnej Ryszardy, żegnało dziesiątki kapłanów i sióstr zakonnych, liczna rodzina, przyjaciele, znajomi oraz parafianie.

CZYTAJ DALEJ

Rozważania na niedzielę: Lekarz odpuszczał grzechy

2024-06-14 07:30

[ TEMATY ]

rozważania

ks. Marek Studenski

Mat.prasowy

Czy kiedykolwiek słyszałeś o lekarzu, który potajemnie odprawiał sakramenty w najciemniejszych czasach stalinowskich represji? Poznaj niesamowitą historię doktora Henryka Mosinga – wybitnego epidemiologa, który poświęcił swoje życie walce z tyfusem plamistym, a jednocześnie tajnym kapłanem, odpuszczającym grzechy w ukryciu.

Metafora ziarnka gorczycy jest bardzo podobna do koncepcji efektu motyla. Wspólnie ilustrują one, jak małe działania mogą prowadzić do dużych i często nieprzewidywalnych skutków. W tej perspektywie zauważmy wartość nawet najdrobniejszych aktów wiary, odwagi i determinacji, które mogą przekształcić się w coś wielkiego i wpływowego.

CZYTAJ DALEJ

Jasna Góra: 25. Ogólnopolska Pielgrzymka Podwórkowych Kółek Różańcowych Dzieci

2024-06-16 18:20

[ TEMATY ]

Jasna Góra

Jasna Góra

Od św. Jana Pawła II uczą się wytrwałości w modlitwie różańcowej zawierzając swoje życie Matce Bożej. Są w niego zapatrzeni, bo to On zachęcał do modlitwy różańcowej mówiąc, że to jest skarb, który trzeba odkryć. Na Jasnej Górze odbyła się 25. Ogólnopolska Pielgrzymka Podwórkowych Kółek Różańcowych Dzieci Radia Maryja. Jubileuszowa pielgrzymka przebiegała pod hasłem „Jestem w Kościele”.

- To dziękczynienie Panu Bogu, za dar Kościoła, a w tym Kościele, także za wspólnotę Podwórkowych Kółek Różańcowych Dzieci, która każdego dnia odpowiadając na zaproszenie Matki Najświętszej, bierze do swoich dłoni różaniec i odmawia go z dziecięcą wiarą i ufnością - powiedział o. Piotr Dettlaff, opiekun różańcowych wspólnot

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję