Pewne wybory wymagają rezygnacji

KS. IRENEUSZ SKUBIŚ: - Skończyła Siostra medycynę, a potem wstąpiła do sióstr franciszkanek. Jak to się stało?

S. MARTA KOZAK SCSC: - Myślę, że tak najbardziej prawdziwie i głęboko powołanie pozostaje zawsze tajemnicą również dla osoby, która została powołana. Do końca nie umiemy wytłumaczyć, dlaczego. Kiedy odkrywałam moje powołanie, pomyślałam, że to jest trochę tak jak z zakochaniem. Jeżeli chłopak poznaje dziewczynę i zakochuje się w niej, to ona dla niego jest najpiękniejsza i najwspanialsza, chociaż ktoś mógłby powiedzieć, że obok są piękniejsze i wspanialsze. Jest coś takiego, co zaczyna się odczuwać w sobie, a co pociąga, wzywa. I jeżeli się współpracuje z Bogiem, z Jego łaską, nie chce się od tego uciec - jest to pewien głos i siła, która człowieka zadziwia i prowadzi do działań, których po ludzku tak do końca wytłumaczyć nie można. Po 10 latach życia zakonnego mogę powiedzieć, że nie żałuję, iż poszłam za tym głosem. Pan prowadzi każdego z nas przez życie takimi drogami, których nigdy nie zaplanujemy i nie możemy przewidzieć.
Dlaczego zakon franciszkański? Myślę, że z jednej strony jest to konsekwencja słuchania i pozwolenia się prowadzić, a z drugiej - na pewno wybór zgromadzenia był związany z historią mojego życia, dorastającej dziewczyny związanej ze środowiskiem franciszkańskim, z duszpasterstwem prowadzonym przez ojców kapucynów. Ten duch był mi bliski i m.in. także dlatego wstąpiłam do tego zgromadzenia. Oczywiście, dopiero później człowiek odnajduje się naprawdę w tym sposobie życia i duchowości.

- Jakie są duchowość i charyzmat sióstr kapucynek?

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

- Pełna nazwa naszego zgromadzenia brzmi: Siostry Kapucynki Najświętszego Serca Jezusa. Jego duchowość jest bardzo mocno związana z kultem Serca Jezusowego, czyli z kontemplacją Serca Jezusa i modlitwą do Niego, po to, by miłość, którą się czerpie z modlitwy, nieść potem ubogim i potrzebującym, by realizować ją w służbie. Cechą charakterystyczną duchowości kapucyńskiej jest prostota życia. Żyjemy we wspólnocie międzynarodowej, z siostrami z Włoch. Wielu ludzi zwraca uwagę, że mamy we wspólnotach bardzo bliskie, rodzinne kontakty; staramy się budować relacje serdeczne, ciepłe i czynić nasze domy otwartymi na ludzi ubogich, w prostocie i radości franciszkańskiej.

- Czy charyzmat sióstr kapucynek ma szansę rozwoju w Polsce?

- On już się rozwinął! Zgromadzenie jest w Polsce obecne od ok. 28 lat i przez ten czas Pan błogosławił nam, dając powołania. Rozwijamy nasz charyzmat m.in. prowadząc domy dziecka. O dzieciach, które w nich żyją i które wychowujemy, mówimy, że to są nasze dzieci, gdyż dzielą one życie razem z nami: jadamy wspólnie posiłki, z malutkimi dziećmi, które potrzebują opieki, siostry praktycznie razem mieszkają, mamy wspólne wyjazdy itd. Charyzmat naszego zakonu związany jest także z pracą z młodzieżą, z pracą w parafii, z wychodzeniem do ludzi potrzebujących. Mamy być z ludźmi, wychodzić naprzeciw ich potrzebom.

Reklama

- Obecnie bardzo mocno rozwija się kult Miłosierdzia Bożego. Czy kult Serca Jezusowego nawiązuje również do idei Bożego Miłosierdzia i czy ta idea ma swoje miejsce także w Waszym zgromadzeniu?

- Oczywiście, bo przecież Miłosierdzie Boże wypływa bezpośrednio z Serca Jezusa, będącego „miejscem”, w którym szukamy przebaczenia, miłości i miłosierdzia. Kult Miłosierdzia Bożego nie jest bezpośrednio związany z duchowością zaszczepioną nam przez naszego założyciela, ale jako siostry kapucynki nosimy go mocno w sercu. W naszym zgromadzeniu bardzo żywa jest tradycja adoracji eucharystycznej. W polskich wspólnotach dbamy o to, aby modlić się też wtedy Koronką do Bożego Miłosierdzia. Ten kult i ta nasza tradycja przeszły już do włoskiej rzeczywistości i są żywe w naszym zgromadzeniu.

- Wspomniała Siostra o założycielu...

- Bardzo się cieszę, że mogę o nim powiedzieć, i to akurat teraz, kiedy obchodzimy 100. rocznicę jego śmierci. To ksiądz (diecezjalny) z diecezji Messyna - Franciszek Maria di Francia (19 II 1853 - 22 XII 1913). 22 grudnia 2013 r. został uroczyście otwarty rok jemu poświęcony (zakończenie będzie 22 grudnia br.). Ks. Franciszek przeżył całe swoje kapłańskie życie w Messynie na Sycylii. Był to bardzo ubogi region Włoch. W związku z kataklizmami, trzęsieniem ziemi, wieloma chorobami, ubóstwem ludności - zwłaszcza zamieszkującej małe miejscowości, było tam wiele dzieci opuszczonych i sierot. Ideą naszego założyciela i współzałożycielki - m. Weroniki (Natalia Briguglio) było stworzenie zgromadzenia, które wyszłoby naprzeciw potrzebom tamtego miejsca i tamtych czasów. Tak powstała pierwsza wspólnota, która szybko zaczęła przygarniać pierwsze sieroty.
Nasz założyciel bardzo aktywnie prowadził działalność duszpasterską pośród ubogiej ludności z tamtych okolic. Jego proces beatyfikacyjny jest dziś otwarty - proces diecezjalny został już zakończony, prawie ukończone jest też tzw. Positio. Starszy brat naszego założyciela - Annibale Maria di Francia, wraz z którym Franciszek zaczynał swoją działalność, jest już kanonizowany. W pewnym momencie ich drogi się rozeszły i Annibale założył dwie rodziny zakonne - Zgromadzenie Księży Rogacjonistów Serca Jezusowego oraz Zgromadzenie Córek Bożej Gorliwości (FDZ), a nasz założyciel Franciszek powołał do życia zgromadzenie sióstr kapucynek.

- A kim była współzałożycielka Waszego zgromadzenia?

- M. Weronika Briguglio była jedną z pierwszych dziewcząt, które wstąpiły do zgromadzenia założonego przez Annibale. Po pewnym czasie wraz z kilkoma siostrami zdecydowała się oddzielić od wspólnoty - potrzebowała głębszej formacji. I to były początki naszego zgromadzenia. Później wspólnota licząca już kilka sióstr zaczęła przygarniać pierwsze sieroty, dziewczęta. I właściwie pozostało to jako duch apostolstwa - tworzenie domów rodzinnych, by przyjmować młodzież ubogą i potrzebującą. Charakterystyczne dla naszego założyciela jest to, że sam znajdował dzieci na ulicach. Kiedy przyprowadzał dziecko do sióstr, zawsze mówił: „Nie ma nikogo, więc jest nasze. Przyjmijcie je i opiekujcie się nim”.

- Czy ten duch pochylenia się z miłością nad biednymi dziećmi można obserwować i dzisiaj w Waszym zgromadzeniu?

- Oczywiście, także przez działalność, którą zgromadzenie prowadzi w Polsce, m.in. domy dziecka. Jak już wspomniałam, siostry są też zaangażowane w prace w parafiach, prowadzą grupy parafialne, mają kontakt z młodzieżą - także poprzez katechezę. Mają więc szansę realizować swój charyzmat i ducha.
We Włoszech również prowadzimy domy dziecka. Takie placówki mamy też w Kolumbii - tam są ogromne potrzeby. Charyzmat ten jeszcze bardziej realizowany jest przez szkoły i przedszkola, które dają szansę na naukę dzieciom z bardzo ubogich rodzin.

- Jak Wasze zgromadzenie odbiera dziś głos papieża Franciszka, zwracającego uwagę świata na biednych i najuboższych?

- Ten głos odbieramy także jako bezpośrednio skierowany do nas, jako wezwanie do wierności ideałom naszego założyciela - ten rok przeżywamy jako czas szczególnego słuchania i szczególnych darów Ducha Świętego, jako rok łaski. Dla mnie osobiście jest to także okazja do przyjrzenia się mojej wierności, ponieważ nasze bycie z ubogimi nie będzie w pełni wartościowe i rzeczywiście prawdziwe, jeżeli nie będzieny żyć jako osoby ubogie - zarówno indywidualnie, jak i wspólnotowo. Chodzi bowiem nie tylko o to, żeby służyć ubogim, ale też żeby solidarnie dzielić z nimi życie. Jest to wezwanie do pewnego rachunku sumienia, zweryfikowania wartości, którymi się kierujemy.

- Skończyła siostra medycynę w Lublinie...

- Medycyna jest jednym z elementów mojego życia, jednak nie najważniejszym. W momencie, kiedy rozeznawałam moje powołanie, faktycznie wiązała się z pewnym pytaniem i bardzo konkretną wewnętrzną walką. Z doświadczenia kilku lat mogę powiedzieć, że medycyna była dla mnie jedną z wartości, które oddajemy w ręce Pana, na służbę Jemu, bez stawiania warunków. Tak jak zresztą wiele innych wartości, które poświęca się np. w życiu rodzinnym - jest to jeden z elementów pozostawiania. Z drugiej strony doświadczam tego, że na każdym etapie życia zakonnego trzeba to ciągle oddawać na nowo, z nową świadomością i chyba głębiej, ale też Pan wiele rzeczy oddaje w taki sposób, w jaki się nie spodziewamy.
Jeżeli bym mogła coś powiedzieć młodym dziewczynom, które pytają o swoje powołanie, to podzielę się osobistym doświadczeniem. W mojej walce związanej z odpowiedzią Bogu - co wcale nie było łatwe i oczywiste, bo kiedy zaczęłam słyszeć w sobie Boży głos, nie były to moje plany na życie - w pewnym momencie uświadomiłam sobie, że ja mogę Bogu odpowiedzieć: nie, że mogę zagłuszyć w sobie Jego głos, ale moje życie będzie wtedy jakby stracone, nieudane, ponieważ będzie życiem wbrew Jego woli. To dało mi dużą odwagę do przezwyciężenia moich wątpliwości i oporu. W samym momencie decyzji jest trochę tak, że trzeba zamknąć oczy i bardzo mocno zaufać, jednak z perspektywy ponad 10 lat od mojej decyzji mogę powiedzieć, że warto - bo jest to droga przygotowana przez Kogoś, kto zna nas o wiele lepiej, kocha nas nieskończenie i chce nam dać życie naprawdę pełne.

Adam Sosnowski: Jeszcze w powyborczy wieczór media, z telewizją publiczną na czele, zaczęły pleść narrację, według której Andrzej Duda jest kandydatem marionetkowym, sterowanym przez Jarosława Kaczyńskiego, przede wszystkim zaś o. Tadeusza Rydzyka…

Prof. Jan Duda: Te ataki nie są niczym nowym, tylko teraz nastały z większą siłą. Andrzej jest politykiem samodzielnym, podobnie jak sam urząd prezydenta jest ze swej natury mocno niezależny. Z drugiej strony chciałbym jednak podkreślić, że cała nasza rodzina bardzo szanuje o. Tadeusza. Obserwujemy jego działania od 1992 r., czyli od kiedy uruchomiono Radio Maryja. Wtedy Andrzej mieszkał jeszcze z nami, a ta rozgłośnia słuchana jest u nas w domu bardzo często. Jadąc autem słucham też innych stacji radiowych, ponieważ chcę mieć jak najszerszy wachlarz informacji i wiedzieć, co i jak mówią ci, z poglądami których się nie zgadzam. (…) Akurat u nas wszystkie dzieci, a jest ich trójka, miały to szczęście, że przeszły przez szkoły, w których spotkały bardzo dobrych i oddanych nauczycieli. Ale proszę sobie przypomnieć, jakie były komunistyczne szkoły, do których uczęszczało moje pokolenie. Owszem, byli tam też znakomici nauczyciele, sam wielu takich miałem, ale podręczniki były tragiczne. W tych od historii pakt Ribbentrop-Mołotow był opisany jako akcja ratunkowa Związku Radzickiego dla Białorusi przeciwko okupacji niemieckiej… I jakoś nam to nie zaszkodziło. My od razu byliśmy wystawieni na działania wrogiej ideologii i w starciu z nią musieliśmy wiedzieć, jak się bronić. Gdy natomiast człowiek chowany jest jakby w jaju, chroniony jakąś skorupą, to gdy z tego jaja wyjdzie i zderzy się z fałszywymi ideologiami, nie będzie wiedział, jak te ataki odeprzeć.

To prawda, niemniej warunek jest jeden. Taki człowiek musi wynieść już z domu pewien zasób wartości moralnych, patriotycznych czy chrześcijańskich. Tylko wtedy może nie ugiąć się pod manipulacją ze strony fałszywej ideologii. Gdyby go w domu nie przygotowano, gdyby wychowano jako człowieka uległego, ugiąłby się jeszcze prędzej. Rola domu rodzinnego jest tu kolosalna.

Prof. Jan Duda: Oczywiście. Dlatego w wychowaniu Andrzeja i naszych dwóch córek wyznawaliśmy razem z żoną dwie bardzo ważne zasady. Po pierwsze, swoje dziecko trzeba szanować. To przecież jest człowiek, choć jeszcze mały. Od dzieci także można się bardzo wiele nauczyć, my z żoną od naszych wiele się nauczyliśmy. Po drugie, dziecko potrzebuje autorytetu. Jednak nie takiego, który go bezmyślnie ogranicza, ale takiego, który wskaże mu barierę dopuszczalnych zachowań. Trzeba to umiejętnie wyważyć, a wbrew pozorom nie ma na to tak dużo czasu. Około 16 roku życia młodzież wchodzi już w dorosłe życie i wtedy trudno coś w wychowaniu zmienić. Pamiętam, że mój światopogląd oraz wyznawane zasady ukształtowały się właśnie w wieku około 16 lat. I trzymam się ich do dziś.

Może także z wychowania wynika jedna cecha Andrzeja Dudy, która wyróżnia go na tle innych polityków: jest on bowiem człowiekiem, który potrafi słuchać innych, podczas gdy większość polityków lubi tylko mówić albo raczej gadać.

Andrzej wychował się w specyficznych warunkach, bo od małego był otoczony towarzystwem dorosłych. Przez 10 lat mieszkaliśmy w hotelu asystenckim w pokoiku o powierzchni 9 m kwadratowych, w którym na dodatek nieustannie przebywali u nas goście. On się bawił, a my toczyliśmy dyskusje na fundamentalne tematy. Na przykład: dlaczego Kościół jest tak srogi w zasadach, a tak pobłażliwy dla grzeszników? Ten wątek bardzo często przewijał się w rozmowach.

Ciekawe, do jakich wniosków Państwo w nich doszli?

Prof. Jan Duda: Że to jest najlepsza filozofia. Należy pilnować zasad, ale nie wolno nikogo ścinać za to, że ich nie przestrzega. (…) Wszystkie zasady Kościoła, do którego mam wielkie zaufanie, są właśnie wartościami zadanymi. Gdy ludzie ich nie mają, bardzo łatwo się łamią i poddają, kiedy w ich życiu wydarzy się coś nieprzyjemnego, czego się nie spodziewali, albo czego w danym momencie nie chcieli. Tymczasem to może być przecież błogosławieństwo.

Jest to bardzo dojrzała postawa, pełna pokory i ufności w Opatrzność; wiara, że wszystko, co mi się w życiu przydarza, ma jakiś sens. Sens, który w danym momencie niekoniecznie musi być dla mnie zrozumiały. Z drugiej strony jednak takie nastawienie daje też ogromną siłę i spokój wewnętrzny.

Prof. Jan Duda: Tak jest, dokładnie tak. Jako człowiek wierzący wiem, że każde zdarzenie, które na mnie spada, ma sens. Dane jest mi po to, abym je wygrał. Każda sytuacja jest wyzwaniem. Dopiero jako człowiek dorosły dowiedziałem się, że już starożytni Rzymianie mieli takie podejście: „kto losu słucha, tego los prowadzi, kto z losem walczy, tego los wlecze”. Teraz wystarczy zamienić los na Opatrzność i mamy perspektywę chrześcijańską.

Rozumiem, że tę właśnie zasadę udało się także wszczepić dzieciom.

Prof. Jan Duda: Udało się. Nasze dzieci od samego początku to słyszały, ale i widziały w praktyce. Mówiliśmy: „Zdarzyło ci się coś? To wygraj to! Nie rób z tego dramatu, tylko spróbuj wygrać. Dostałeś dwóję, to musisz się bardziej zmobilizować. Gdybyś nie dostawał czasem dwój, to może byś się rozleniwił”.

I z tą zasadą Pana syn doszedł aż do nominacji prezydenckiej, która przecież też nie była przezeń zaplanowana, tylko poniekąd spadła właśnie jak wydarzenie, które należało przyjąć.

Prof. Jan Duda: Oczywiście, bo jak można sobie zaplanować, że zostanie się prezydentem? Jasne, że trzeba mieć ambicję, aby osiągnąć trudne cele. Ale to Pan Bóg pokazuje, gdzie kto ma iść, bo to On rozdaje talenty. A moim zdaniem mój syn jest bardzo utalentowany. W związku z tym, gdy ktoś przychodzi i proponuje taki urząd, to nie ma się prawa odmówić. To nie jest kwestia tego, czy ktoś chce czy nie; każdy ma obowiązek pomnażać swoje talenty. One są dawane za darmo, to żadna zasługa mieć talent do czegoś. (…) Karcenie z miłości jest obowiązkiem zapisanym w Biblii. Wiele dobrego można się także nauczyć z lektur patriotycznych, które dzisiaj wycinane są z kanonu.

Skoro mówimy o czytaniu, jaką literaturą interesował się Andrzej Duda, co lubił czytać?

Prof. Jan Duda: Pierwszą poważniejszą lekturą, w której Andrzej się dosłownie zakochał, to był „Dzikowy skarb” Karola Bunscha, po której przeczytał kolejne książki tego autora, a potem oczywiście Sienkiewicza. Andrzej bardzo lubi książki historyczne, patriotyczne. Zainteresował się bardzo literaturą powstańczą i bardzo dokładnie ją czytał. Miałem zwyczaj, że ok. 12-13 roku życia zabierałem każde dziecko na wycieczkę do Warszawy, żeby poznało stolicę. Andrzej tak dogłębnie poznał historię Powstania Warszawskiego, że to potem on oprowadzał mnie po stolicy i opowiadał, jakie w danym miejscu toczyły się walki. Jako dziecko! Zresztą od strony dziadka (ojca mamy) Andrzej ma też korzenie warszawskie - dziadek Nikodem urodził się i mieszkał w Warszawie wiele lat. Babcia Zenia pochodzi z Radomska, a moja rodzina z Sądecczyzny, tj. z południa Polski.

Wspominał Pan już o wierze i Bogu, o roli wiary w wychowaniu dzieci, o zaufaniu do Opatrzności. Jak to dzisiaj wygląda u pana Andrzeja? Czy wiara odgrywa ważną rolę w jego życiu?

Prof. Jan Duda: Odpowiem najprościej pytaniem: a czy myśli Pan, że bez wiary byłby w stanie to wszystko znieść? Ten ogrom pracy, ale także te nieustanne ataki? Bez oparcia w wierze nie byłby w stanie tego udźwignąć. To wiara w Boga jest siłą, także jego siłą. Gdziekolwiek jesteśmy, dostajemy sygnały, że ludzie modlą się za Andrzeja. Dlatego powtarzam to innym: jeżeli chcecie pomóc Andrzejowi, módlcie się za niego. Andrzej jest człowiekiem głęboko wierzącym, żyje w przekonaniu, że wiara jest niesamowitym darem i łaską. Człowiek potrzebuje moralnych drogowskazów w swoim życiu. Ludy bez religii nie istnieją. Gdy powstawały i bez niej chciały istnieć, natychmiast ginęły. Człowiek ma przecież w sobie potrzebę sprawiedliwości, troski o bliskich, potrzebę miłości. W człowieku jest refleks Boga. Już św. Augustyn powiedział „Niespokojne jest serce nasze, dopóki nie spocznie w Panu”. Człowiek niewierzący jest nieszczęśliwy. A ktoś, kto próbuje obedrzeć człowieka z wiary - na przykład przez śmiech, obelgi czy szyderstwo - jest draniem. To najwyższej kategorii draństwo. Człowiek odarty z wiary staje się mgłą, która uda się tam, gdzie wiatr zawieje. „Kto przestaje wierzyć w Boga, zaczyna wierzyć we wszystko”, jak powiedział C.K. Chesterton. I to dzisiaj widzimy, jak ludzie zaczynają wierzyć w bzdurne teorie Palikota czy ideologię gender.

Właśnie te teorie dzisiaj są przedstawiane jako droga do wyzwolenia i wolności. Bo w przeciwnym razie nastąpią - jak przekonuje wspomniany tu osobnik - rządy Kościoła.

A kto ma rządzić? Przecież to jest takie proste. Człowiek musi przyjąć w życiu pewne zasady. W geometrii mamy aksjomaty, czyli twierdzenia tak podstawowe, że ich się nie udowadnia. Wystarczy zabrać jeden aksjomat i cały system runie. I tak jest w całym naszym życiu. (…)

Podobna teoria funkcjonuje w odniesieniu do nauk humanistycznych, gdzie przecież bardzo często rozstrzyga się nie tylko kwestie formalne, ale właśnie ideologiczne czy światopoglądowe ukryte pod płaszczem nauki. I tak w humanistyce jedna z teorii głosi, że w pewnym momencie dedukcji czy opisu danego systemu dochodzimy do punktu, kiedy musimy zacząć zdanie od „Wierzę, że” lub „Myślę, że”. To oznacza, że w najbardziej fundamentalnych kwestiach każdego światopoglądu, a nawet nauki, poruszamy się w dziedzinie wiary, a nie wiedzy. Problem w tym, w co chcemy uwierzyć.

Otóż to. Weźmy na przykład kwestię in vitro. Zwolennicy powołują się na to, że jest bardzo dużo badań naukowych potwierdzających jego skuteczność. Mnie natomiast w ogóle to nie przekonuje. Dlaczego? Dlatego, iż wiem, jak wygląda nauka. Jakże często jest tak, że jak ktoś płaci, to się robi stosowne wyniki, których ten ktoś oczekuje. Tak funkcjonuje dziś nauka i w ten sposób można wszystko „udowodnić”. Jeżeli ktoś jest zainteresowany tym, aby forsować dane idee, to nie będzie płacił za badania, które te właśnie idee podważają. Dlatego mam więcej zaufania do soborów, biskupów i papieża, niż wszystkich genderowych naukowców. A według mnie najprostszym dowodem przeciwko in vitro jest to, że przy normalnym zapłodnieniu o dojście do jajeczka walczy kilka milionów plemników, a przy in vitro tylko kilkadziesiąt. Sami dokonujemy selekcji, nie natura - ale na jakiej podstawie? Nie ma żadnej. Dlatego religia jest stale potrzebna i to nawet w codziennych, najzwyczajniejszych decyzjach. (…)

Gdzie pan Andrzej brał ślub?

W Krakowie w kościele św. Franciszka Salezego przy klasztorze wizytek, ślubu udzielał mu ks. Mieczysław Maliński. Pobrali się z Agatą w lutym 1995 r.

Czyli w tym roku obchodzili 20. rocznicę ślubu; to piękny jubileusz.

Faktycznie, 20 lat to ładny kawał czasu spędzonego razem. Zresztą to bardzo udane małżeństwo, świetne! Razem z Agatą często przychodzili do nas na niedzielne obiady, teraz z braku czasu zdarza się to już dużo rzadziej. Agatka jest naprawdę dla nas jak córka, o wszystkim możemy sobie z nią pogadać, o szkole, o pracy, o domu. Jest nauczycielką języka niemieckiego w II krakowskim LO.

A córka pana Andrzeja, Kinga?

Kinga jest na I roku prawa na Uniwersytecie Jagiellońskim. Od dziecka marzyła o tym, żeby zostać sędzią, więc nikogo nie zaskoczyła swoim wyborem. Kinga lubi do dziadków przychodzić i bardzo chętnie opowiada o tym, co się u niej dzieje na studiach, czego się uczy. Przy okazji ja dowiaduję się od niej różnych ciekawych rzeczy, np. ostatnio z historii prawa.

Wiemy, że pan Andrzej ma dwie siostry. Jak dzisiaj wygląda kontakt między rodzeństwem?

Cała trójka jest w świetnych stosunkach. U nas jest troszkę nietypowo, ponieważ dzieci pojawiały się w odstępie ośmiu lat, tak więc jest między nimi spora różnica wieku. Kiedy urodził się Andrzej, mieliśmy z żoną po 23 lata, potem była Ania, a jeszcze osiem lat później Dominika. Relacje między nimi są bardzo ciepłe, z tym, że Andrzej jest dużo starszy i czuje się za nie odpowiedzialny.

A Pan był jedynakiem?

Skądże! Było nas w domu sześcioro dzieci. Rodzice mieli do nas bardzo duże zaufanie. Nie strofowali, nie pouczali nieustannie, co wolno mi robić. Ale m.in. dlatego, że byłem ministrantem, to wiedziałem, że pewnych rzeczy robić mi nie wypada, bo to się po prostu nie godzi. Raz tylko rodzice zwrócili mi uwagę, kiedy wróciwszy z zabawy powiedziałem brzydkie słowo. I to wystarczyło - nigdy więcej już takiego słowa w domu nie wypowiedziałem. Oni byli prostymi ludźmi. Tata był kuśnierzem i miał tylko cztery klasy szkoły podstawowej, a tak mądrego człowieka jak on w życiu już nie spotkałem. Mądrość nie ma tak naprawdę nic wspólnego z wykształceniem, często wręcz wykształcenie jej przeszkadza. Ojciec zawsze wiedział, co w danej sytuacji powiedzieć, żeby było dobrze. Rodzice nie musieli zwracać mi uwagi, bo wiedziałem, że złym zachowaniem sprawiłbym im wielką przykrość. A tego za wszelką cenę nie chciałem zrobić. I tak też starałem się wychować swoje dzieci. Mówiłem im zawsze, że człowiek wolny stróża ma w sobie, nie potrzebuje go mieć z zewnątrz, gdyż jest wolny. To niewolnik musi mieć strażnika. (…)

Jednak teraz w kampanii wszystko to jest bardzo ograniczone, codziennie włączając telewizor można zobaczyć Andrzeja Dudę w innym polskim mieście, ma zaplanowanych po kilka spotkań dziennie.

Podczas kampanii wyborczej o spotkaniach prywatnych w ogóle nie ma co marzyć. Wpada czasami do nas, ale jest to naprawdę rzadko. Podczas Wielkanocy mieliśmy okazję usiąść wszyscy razem do świątecznego śniadania, dzień wcześniej byliśmy na Woli Justowskiej poświęcić pokarmy. Nie mówiąc już o Triduum Paschalnym, które dla nas jest immanentną i bardzo ważną częścią Wielkanocy, i te dni zawsze spędzamy razem z Andrzejem i jego rodziną. Chodzimy wtedy do kościoła św. Idziego, czyli do kościoła harcerskiego.

Zaobserwował Pan, żeby kampania wpływała jakoś na Pana syna?

Nic takiego nie zauważyłem, oprócz oczywiście tego, że Andrzej jest bardzo zajęty i bywa zmęczony. Ale trzyma go to, jak widzi, że ludzie mają do niego zaufanie i modlą się za niego. A jak już mówiłem, Andrzej ma po kilka spotkań dziennie i to wszystko na oczach wielu kamer. Ja przecież nic w tej kampanii nie robię, ale do wyborów I tury byłem bardzo spięty. Bo przecież jako rodzic wszystko do siebie przyjmuję, a tak naprawdę nie jestem w stanie w niczym pomóc…

Z pewnością często Pan słyszy to pytanie, ale zadam je i ja: dlaczego Pan chce, aby Pana syn został prezydentem?

Faktycznie często to słyszę. I odpowiadam wtedy, że Polska potrzebuje głębokiej zmiany, bo nasze państwo staje się zacofane politycznie i peryferyjne technologicznie. Pod względem innowacyjności mamy 25. miejsce w Europie. Ubóstwo dzieci jest dramatyczne. Orliki gniją. Służba zdrowia leży. Wskaźniki ekonomiczne są słabe. I tak można wyliczać bez końca. Natomiast w mediach zazwyczaj o tym się nie mówi. Zauważyłem nawet taką zależność, że jak już naprawdę nie wiedzą, co mówić, to dają więcej sportu.

A propos sportu. Czy Pan interesuje się sportem?

W pewnym sensie jest to przyjemna forma tracenia czasu, ale muszę przyznać, że lubię sport. Lubię obejrzeć dobry mecz piłki nożnej czy pojedynek bokserski. W sporcie też dobrze widać, że ktoś ma pasję. Poza tym mecz piłki nożnej trafnie oddaje według mnie model życia. Dobry na ogół wygrywa - ale może i czasem przegrać. Mój młodszy o rok brat Antoni, nota bene też zaangażowany w politykę, zakładał w Opolu Porozumienie Centrum, jeszcze dzisiaj, w wieku 65 lat biega maratony.

To widzę, że pan Andrzej sportowe geny ma po stryju. Widziałem go, jak jeździ na nartach i naprawdę świetnie sobie radził.

Tak, to jeszcze z czasów studenckich, kiedy miał ambicje, żeby zostać mistrzem akademickim w narciarstwie; w domu mamy jego medale i puchary. Andrzej przez pewien czas chciał być piłkarzem, już jako dziecko grał w piłkę, zresztą jak wszystkie chłopaki w Krakowie. Potem razem doszliśmy do wniosku, żeby dać sobie z tym spokój, bo nie miał do tego predyspozycji. Miał jeszcze krótki epizod z judo. Bardzo sympatyzuje z krakowskimi klubami, aczkolwiek bliżej mu jest do Cracovii. Pamiętam, że jako dziesięciolatek chodził po domu i śpiewał „Wierzymy, wierzymy w Pasy, Pasy nie opuszczą Ekstraklasy!”. Niestety, to był właśnie ten rok, w którym Cracovia spadła…

Jak największe zagrożenia widzi Pan przed Polską?

Podpisanie konwencji przemocowej, której fragmenty są dosłownie przepisane z manifestów ideologii gender, jak również pakietu klimatycznego to katastrofalne błędy polityczne, godzące bardzo silnie w naszą tożsamość kulturową i gospodarkę. Pakiet może doprowadzić do zapaści naszą gospodarką, a już teraz stajemy się krajem peryferyjnym technologicznie.