Część z nich miałam okazję poznać. I szybko przekonałam się, że to pasjonaci, dla których ikony nie mają tajemnic. Siedzimy w przytulnej pracowni (w budynkach ojców jezuitów przy ul. Kopernika 26), gdzie jest miejsce i na spotkanie przy stole, i na pracę przy sztalugach. Pijemy herbatę i rozmawiamy o ikonach. O swoich pasjach opowiedzieli: Agata Białas, Barbara Grabowska, Ewa Kolarz, Bogusław Kwiecień, Maria Pilch, Krzysztof Pado, Dorota Potycz-Piasecka i Barbara Woźniczko. Rozmowie towarzyszy o. Zygfryd Kot SI, pod którego kierunkiem grupa działa.

Epizod

– Grupa Lumen powstała w 2010 r. – mówi o. Zygfryd, ale zaznacza, że początków trzeba szukać w latach 90. XX wieku. Wyznaje: – Właściwie nigdy nie chciałem się tym zajmować (uśmiech). To, co się wydarzyło, jest potwierdzeniem przysłowia, że „Człowiek myśli, a Pan Bóg kreśli”. Opowiada, jak przyszła do niego grupa studentów z ASP i poprosiła, aby ich nauczył malować ikony. Wspomina:

– Zaczęliśmy wspólnie spędzać czas z pędzlem i z jakąś deską, a właściwie z pilśnią lub sklejką, bo wtedy o deskę było trudno. Myślałem, że to w mym życiu epizod, że oni namalują te swoje ikony i sobie pójdą.

O. Zygfryd przyznaje, że w tym czasie był, z polecenia przełożonych, zaangażowany w wiele innych spraw. Jednak doszło do zorganizowania drugiego kursu ikonopisania, tym razem we Wrocławiu, a potem znów był Kraków i kolejna grupa. – Powiedziałem, że jeśli chcą być razem, to trzeba zacząć od Eucharystii. Pamiętam tę Mszę św. w remontowanej kaplicy akademickiej u jezuitów przy Kopernika 26. Przyznaje, że nadal nie był przekonany, iż to jest jego zadanie. Wyznaje: – Moje spieranie się z Panem Bogiem trwało. Myślałem o swojej pracowni, a nie o takiej przeznaczonej na zajęcia dydaktyczne. Tymczasem przyszły hordy i zagospodarowały wszystko inaczej… (te wspomnienia wzbudzają wśród słuchaczy gromki śmiech).

Historie

Reprezentanci grupy Lumen też mają swoje historie. Biolog, Krzysztof Pado wspomina: – W pewnym momencie życia zapragnąłem malować. Chciałem, żeby to była ikona. Najpierw szukałem instrukcji w Internecie, ale trafiłem do jezuitów. O. Zygfryd mnie przyjął na kurs. I dodaje, że gdy w 2010 r. powstała, z inicjatywy osób biorących udział w warsztatach, Grupa Lumen, on także się w niej odnalazł.

Z kolei Agata Białas (pracownik socjalny) przyznaje, że od dawna myślała o kursie pisania ikon. A gdy się na nim znalazła, stwierdziła, że to jest jej miejsce. Natomiast Ewa Kolarz, ekonomistka wspomina: – Przyszłam zobaczyć i odkryłam bogactwo ukryte w ikonach i w ludziach, którzy się tu spotykają. Mieszkający u braci albertynów Bogusław Kwiecień dodaje, że na kurs ikonopisania nie tylko namówił go, ale także zapłacił za niego były kapelan, ks. prof. Jan Machniak. Barbarę Grabowską, która swoje marzenia mogła zrealizować dopiero na emeryturze, spowiednik wspierał w wyborze drogi i błogosławił czas pracy nad ikoną. Dla Marii Pilch, chemika ceramika, kurs stał się okazją do wyjścia z domu.

– Zawsze chciałam mieć własną ikonę – opowiada i z uśmiechem dodaje: – Jednak tego, że będę tworzyć kolejne ikony przez siedem lat, to się już nie spodziewałam. Biolog antropolog, Barbara Woźniczko, która o kursie dowiedziała się z ulotki, wyznaje: – Ikona zawsze była w moim sercu. Musiałam tu trafić. Dorota Potycz-Piasecka (architekt wnętrz) mająca prawosławnych przodków, przyznaje, że ciągnęło ją do ikon, w otoczeniu których się wychowała. A gdy już zaczęła uczestniczyć w warsztatach, stwierdziła, że:

– To nie jest tylko sztuka pisania, malowania, poznawania technik, bo jak mówi ojciec Zygfryd, żeby malować Chrystusa, trzeba Nim żyć.

Wspólnota

Do takich wniosków doszli także pozostali rozmówcy. Dla nich grupa jest wspólnotą. Krzysztof Pado informuje, że mają wspólne rekolekcje, że co miesiąc spotykają się na Eucharystii, że o. Zygfryd wprowadza ich w tajniki ignacjańskiego rachunku sumienia czy ćwiczeń duchownych. Pan Krzysztof podkreśla: – Wspólnota, którą tworzymy, daje poczucie więzi, spełnienia. Staramy się postępować w myśl jezuickiej zasady: „Na chwałę Bogu, a dla pożytku innych ludzi”. Agata Białas wyznaje:

– Dla mnie najważniejszym efektem kontaktu z ikoną było zbudowanie autentycznej relacji z Jezusem oraz z koleżankami i kolegami. Dorota Potycz-Piasecka dodaje: – Razem się uczymy, działamy twórczo, razem też się modlimy. To nas łączy. A Ewa Kolarz puentuje: – Tak, to skarbnica wiedzy i pięknych relacji między ludźmi.

Przyznają, że powstanie ikony to nie jest zwykłe malowanie. Niektórzy wręcz twierdzą, że ikona rodzi się w bólach, że zanim przystąpią do tworzenia, należy się przygotować, pomodlić, poczytać Biblię. Bardzo cenią ten proces. Bogusław Kwiecień: – Dla mnie malowanie to jest takie przebywanie z Madonną, z Chrystusem, ze świętymi. Barbara Woźniczko dodaje: – Malowaniu towarzyszy też olbrzymia radość, odnajdywana w ciszy Spotkania. Barbara Grabowska przekonuje: – Nauczyłam się, że przy powstawaniu ikony, jeśli nawet coś nie wyjdzie, to wszystko można naprawić, ale trzeba mieć pokój w sercu. A Maria Pilch wyznaje: – W ferworze życia zawodowego oddaliłam się od Boga. Teraz, na emeryturze, ikona zbliżyła mnie do Stwórcy i pomaga rozwijać się duchowo.

Credo

Co warto podkreślić, grupa Lumen znana jest także z działalności wystawienniczej. Ich ikony były prezentowane w różnych miejscach Polski. Odnosząc się do tej aktywności, o. Zygfryd Kot stwierdza: – Wystawy są nie tylko świadectwem kunsztu, tego co potrafimy, umiemy, ale przede wszystkim to nasze credo. Zresztą, jedną z wystaw tak zatytułowaliśmy: „Ikona credo”. Myślę, że to jest nasze dzielenie się tym, co mamy, to konkretna misja. Opiekun grupy dodaje, że widać, jak obcowanie z tą sztuką przemienia ludzi, małżeństwa, rodziny, jak ikona zbliża wszystkich do Boga.